-ÖZEL- 

Sinan AYDIN

Havalar ısınmaya başlıyor, baharın habercisi Cemre, ilk olarak 19 ve 20 Şubat tarihlerinde havaya düşüyor.  Kış aylarının önceki yıllara göre sıcak geçtiği Erzurum´da, havaların ne zaman ısınmaya başlayacağı merek ediliyordu. Akla gelen ilk soru ise Cemre´nin ne zaman düşeceği. Baharın Müjdecisi Cemreler, ilk olarak 19 Şubat günü yani bugün havaya düşüyor. İnsanlarımızın kültürel bir miras olarak kabul ettiği ve uzun süreli törelere dayanan halk takviminde yer alan bu mitolojik olay, her yıl Şubat ve Mart ayı içerisinde gerçekleşiyor. Birer hafta arayla sırasıyla havaya suya ve toprağa düştüğü kabul edilen cemre, soğuk havaların kırılarak doğanın uyanmasına neden olur.

İşte Cemre Takvimi

Halk takvimine göre Şubat ayının içinde cemreler düşer. Cemre ?ateş parçası? demektir. İlk olarak havaya düşen cemre ile birlikte havalar ısınmaya başlıyor. Cemrenin düşmesi halk arasında doğanın uyanışı olarak kabul edilir.

Birinci Cemre 19-20 Şubat (Havaya)

İkinci Cemre 26-27 Şubat (Suya)

Üçüncü Cemre 5-6 Mart (Toprağa)

Cemrelerin düşmesiyle hava sıcaklıklarında da artış olur. Bu günlerde güneşli havalarda, topraktan buhar çıktığı görülür.

Cemre düşmesi nedir?

Cemre; kor halinde ateş, Şubat ayında azar azar artan sıcaklık, hacıların Mina´da şeytan taşlaması, küçük taş parçası, Arafat´ta hacıların şeytan taşlamaları gibi anlamlara gelmektedir. Cemrelerin eski takvimlerdeki Arapça karşılığı ?Cemre-i ula beheva?, ?Cemre-i saniye beab? ve ?Cemre-i salise behak? şeklinde yazılırdı.

Cemrenin ilkbahar başlamadan hemen önce 7 gün arayla havaya, suya ve toprağa sırasıyla düştüğüne inanılır. Bu düşen cemreler sayesinde hava, su ve toprak ısınır. Halk arasında cemre düşmesiyle birlikte Hıdırellez ve nevruz kutlamaları başlamaktadır. Cemre düşmesi Türk kültüründe de önemli bir yere sahiptir. Kültür ve edebiyat alanında kendine yer bulmuştur. Osmanlı zamanında Divan şairleri cemre zamanlarında önemli kişilere övgü şiirleri yazarlardı. Bu şiirlere ?cemreviye´ denilmektedir.