Ayhan YİĞİT


ENFEKSİYON ETKENLERİ, BULAŞMA, ENFEKSİYON , E.HASTALIĞI - 2 -


 

ENFEKSİYON ETKENLERİ ( E. Sebep olan organizmalar):

 Bunlar gözle görülemeyen, mikroskopla ya da elektro mikroskopla görülen çok küçük canlılardır.

Basitçe gruplandırırsak;

Bakteriler:

- Morfolojilerine  göre;Koklar( sitreptokok, stafilokok, enterokok? ), Basiller,Çomaklar?

 -  Boyanmalarına göre, Gram pozitif, Gram negatif, diye ayrılırlar.

 Virüsler: Grip, KOV-19,  MERS-COV, SARS, HANTA, HEPETİT-B, HEPATİT-A, Entero virüsler?,RNA, DNA   Virüsleri? gibi.

 Mantarlar: funguslar, aspergilluslar?.Yüzeysel( deriyi tutanlar) ;Blastomyces,Dermotitides...;Tinea versikolor, T.nigra, T.kapitis? Derin mikozlar (iç organları tutanlar); Candida, Aspergillus?                                                                                                                                                                                                                

  Parazitler: Çok hücreli, tek hücreli. Barsak parazitleri; solucan,kıl kurdu,tenya,amip?,Sıtma etkenleri(plazmodyum)?

   ENFEKSİYON   KAYNAĞI: Enfeksiyon etkenlerinin bulunduğu, çoğaldığı ve dağıldığı yerdir.

  BULAŞMA:

     Her hangi bir mikro organizmanın, kaynaktan ( bulunduğu yerden ) bir vasıta ile ( el,eşya, su, hava?) vücudumuza, organ ve dokulara ulaşması / yerleşmesidir?

 ENFEKSİYON:

     Doku ve hücrelere yerleşen, her hangi bir mikro organizmanın, orada çoğalmasıdır.

  ENFEKSİYON HASTALIĞI:

     Doku ve hücrelere yerleşen, çoğalan mikro organizmanın; tahribatı sonucu yaptığı hastalıktır.

 E. HASTALIĞININ OLUŞMASI:

      E.Hastalığının oluşması/oluşabilmesi için;

    a) Mikro organizmaya ait faktörler,b ) Makro organizmaya (İnsana) ait faktörler vardır

     Bu faktörlere göre , ya hasta eder/edebilir; ya da edemez? İnsanda, ya hasta olur ya da olmaz?

      a) Mikr. Orgn. Sayısı, patojenitesi, virülansı( Hastalık yapma kabiliyeti ve gücü) fazla ise hasta eder, az ise edemez!

     Ama asıl hedef bulaşmanın olmamasıdır? Korunma bunun için çok önemlidir!

     b) İnsanın bağışıklığı iyi ise; Mik. Orgnz. Yener, atar hasta olmaz, direnç düşük ise; yenemez, atamaz hasta olur!

KORONA VİRUSUNA GÖRE YORUMLARSAK:

      Her Enfeksiyon Hastalığında, bu kurallar;( Tıbbı, Biyoloji, Fizyoloji) ve savaş aynıdır. Güncel ve günümüzün belası KORONA olduğu için, ona göre tekelleştirelim?

      İnsanların bağışıklığı(direnci) güçlü ise KORONAYI yener ( Bulaşmış olsa bile ), ÜSY´ den atar; hasta olmaz?

      Mikr. Orgnz. Sayısını bilmiyoruz, ne kadar aldık, ne kadar bulaştı?

      BULAŞMADA, kaynak olacaktı, kaynaktan mikr. Orgnz. Yayılacaktı. Burada kaynak hasta yâda taşıyan insanlar?

     Hasta, taşıyıcı, çıkartıcı/ yayıcı, nerelere yayar, serper ve bulaştırır ise: İşte oralardan da, dikkat etmezlerse sağlam kişiler alabilir/alır, kendine bulaştırmış olur.

    Bu bulaşık ( kirli ) yerler; hava, giysi, yatak takımları? uzun süre bulunduğu yerdeki her şey; masa, sehpa, kalem, kalemlik, bilgisayar kıl evye? ve elleri; ellerinin dokunduğu her yer: Kapı kolları, asansör ve zil düğmeleri? merdiven tutacakları? gibi.

      Buralarda ne kadar süre yaşadığı kesin bilinmiyor! O zaman buralarda var ve canlı kabul edeceğiz!

    Bunun kırı terleri var; hasta ve taşıyanın yanında, odasında durma zamanı ile orantılı, çok durursan çok, az durursan az; yakınında ve yüzüne doğru öksürme aksırma, çoksa çok, azsa az alır?

      Bu ortama saçılan virüsler, damlacık çekirdekleri; soluduğumuz hava ile ağız ve burun boşluğuna girer, mukozalara (ince deri) konar- yapışır, çoğalır ve yayılır?[ Hava ile Bulaşma] Hastalık belirtileri başlar. Bunun için, Korunma ve Tecrit önemlidir?

      Etkeni taşıyıcı ve çıkartıcı kişi ( Virüsleri ile); kullandığı eşya, giysiler, havlu, telefon, klavye , kapı , asansör kol ve düğmeleri , merdiven tutacakları?kirlenmiştir, etken vardır!

     Ortak kullanırsak, giysi ve havludan; ağız, burun ve gözlerden direk bulaşır. [ Direk Bulaşma eşya ile.] Bunun için, Karantina ve korunma önemlidir?

    Taşıyıcının kirlettiği, yukarıda sayılan yerlere; bizde elimizi vurursak-değdirirsek virüsü alırız/alabiliriz...

     Ellerimizde kalır, el derisinden (Sağlam olan) giremez, elde uzun süre kalabilir,  elimizi; ağzımıza, burnumuza ve gözümüze, götürürsek, dokunursak bulaşır! [ Dokunarak, Değerek Bulaşma.] Bunun için, Tecrit, Karantina ve el yıkama önemlidir?

    Kalabalık yerlere, marketlere gittiğimizde; dış giysilerimize bulaşmış olabilir! Bunları içeri girmeden çıkarıp ya güneşleteceğiz ya da yıkayacağız.

   Çocuğumuz ve evdekiler elbiselere el vurur ve sarılırsa; yine ağız ve burun yolu ile geçebilir?[ Eşya/ vasıta ile bulaşma.] Bunun için korunma önemlidir?

Yine mukoza ve konjonktivalara? Aynı şekilde aynı fizyoloji ile; yapışır, yerleşir çoğalır ve dağılır!

    Diğer bir korunma/ mücadele yolu; o virüs bulunan ve ya bulunabilecek eşya ve yerleri dezenfekte etmek? Bu fizik men ve zaman yönünden her zaman mümkün olmuyor!

   Virulansı, henüz tam belli değil, ama; yüksek/fazla olduğu izleniyor?

   Hastalık yapma kabiliyeti yüksek, haşin bir VİRÜS´ le karşı karşıyayız!

    Direncimizi bilmiyoruz, karşımızdakilerin Enfeksiyonlu olup olmadığını, alacağımız virüs sayısını bilmiyoruz. Bildiklerimizden gitme mecburiyeti doğuyor?

    Buda; VİRUSU almamak, almamak. ALMAMAK!

   KORONA VİRÜSÜNÜ, ELİMİZE BULAŞTIRMAMAK ve SOLUNUMLA AĞIZ ? BURUN BOŞLUĞUNA TAŞIMAMAK?

   BU DA,  KORUNMA  KURALLARINA  VE  KRITERLERİNE  uymadan geçiyor?

   Alıp hasta olmamak şans, hasta olup tedavi olmak risk ve en büyük şanssızlık!

   Korunalım, Enfeksiyonu almayalım ve hasta olmayalım?

   KORONASIZ ve ENFEKSİYONSUZ BİR TÜRKİYE ve BİR DÜNYA DİLEĞİ İLE!

   Hoşça kalın, evde kalın?

                                                                    Dr. Ayhan YİĞİT

                                                      Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı