Mekânlar zamanın şartlarına ve insanların ilgilerine göre hayat bulur, yaşar, yıkılıp yok olur. Kadim şehirlerde bu mekânlar bazen zamana meydan okurken, bazen şehrin yıkılan, yok olan kültürünü temsil eder, Ani Harabeleri gibi... Bir medeniyeti temsil eder, Şam Emeviye Cami gibi...! Bazende turistlere ev sahipliği yapar.
Ören yerleri, yıkılan mahalleler...! Masalları, hikayeleri, sevinçleri, acıları bünyelerinde taşıdığı için...! Buralardaki değişim topluma, coğrafyaya sirayet eder. Bunların içinde bazen iz bırakan mekânlar vardır. Bu mekanlara örnek yerlerden biri "Baltahane" olarak adlandırılan tarihi Komesli Hanıdır.
Komesli Han´ı yaklaşık 200 yıllık geçmişe sahip, hâlâ ayakta kalabilmiş, şehrin tarihi 72 hanından birisidir. Ali Paşa Mahallesinde, Ali Paşa Cami´sinin kuzey tarafında bir zamanlar kervanların yüklerini boşalttığı, bezirganların istirahat ettiği, yol hikayelerini birbirine anlattığı, geniş bir kültür ve ekonomik coğrafyanın hayallerinin terennüm edildiği mekândı.
1950´lerden sonra tren yolu ve gelişen kamyon taşımacılığı neticesinde 1960´lardan sonra etkisini kaybederek fakir yolcuların kaldığı üçüncü sınıf otele, son 15-20 yıldır Fatih Akmehmetoğlu´nun ticari bir yer olarak kullandığı antika bir mekâna dönüşerek müşterilerine hizmet vermektedir.
Özellikle antika, yerelde kalmış, her türlü sanat özelliği taşıyan eski varlıkların sergilendiği bir yer olmuştur. Ancak asıl özelliği bundan değil Fatih Bey ve yakın arkadaşının muhabbet mekânı oluşundan kaynaklanmıştır.
Tarihi koltuklar, tarihi sobası, duvarlardaki muhteşem hat yazıları, antika olarak aranan eşyalar arasında tarihin derinliklerine insanların götürüldüğü bir yerdir. İnsanların gaz lambasından, kapı tokmaklarına, taştan yapılmış su kurunlarından kaftanlara kadar ilgisini çekebilecek eşyaların gelişi güzel dağıldığı yere günümüzde insanlar "Baltahane" demektedirler.
Yukarıdaki özelliğinden dolayı Baltahane günümüze kadar, loş ışık altında, yanan sobanın üzerinde demlenen çayların tadında, pek çok ünlüyü ağırlamış, şehir kültürü hakkında onlara tarihin derinliklerinden esintiler sunmuştur.
Baltahane´ye gelen ünlülerden Mehmet Ağar, Doğu Perinçek gibi siyaset insanları olduğu gibi pek çok bilim insanı, doktor, sinema sanatçısını ağırlamış bu unvanı hak etmiş bir yerdir. Alev Alatlı, Banu Avar gibi yazarlar, Deniz Ülkü Arıboğan gibi akademisyenler, Zekayi Aksakal gibi paşalar bu güzel mekânda ağırlanmış, tarihin derinliklerinin günümüze taşıdığı esintiler içinde seyahat ettirmişti.
Özellikle uzun kış gecelerinde şehrin değişik kültür, sanat, edebiyat, tıp, ekonomi dünyasına mensup hemşerilerimizin oturup uzun uzun konuştukları, fikir teati ettikleri, ara sıra misafirlerin getirdiği yemekler, içilen çaylar, tam bir eskici pazarını andıran eşyalar arasında oluşan fasıl heyetlerinin sözle, sazla, defle, udla müzik ziyafetlerine de sebep olmuştur.
Son 15-20 yıldır bu mekân şehir kültürüne tanıtım amacıyla katkı sunmuş, özellikle ülkenin değişik yerlerinden şehrimize gelen entelektüel kişilerin soluklandığı, sohbet ettiği, fikir alış-verişinde bulunduğu bir kaç mekândan biri olmuştur.
Zaman zaman 1970-1980 arası olaylar masaya yatırılmış, bazen düğün-dernekler konuşulmuştur. Bütün bu güzellikler içinde halı yastıklar, eskimiş koltuklar, dar olmasına karşılık gönül genişliği, gazelhanların okuduğu gazeller ile aşılmış, gâh Emrah´tan deyişler, gâh Sümmani´den şiirler, bazen de Reyhani´den ağıtlar hanın tavanında yankılanmış, kırlangıç örtüsünün ses dalgalarını absorbe etmesiyle gönüllerde, kulaklarda ferahlık oluşturmuştur.
17 Ocak 2018 tarihinde uğradığım Baltahane´de Fatih Bey ve arkadaşlarıyla özellikle eğitim üzerine yaptığımız söyleşide sanırım ufuk açıcı olmuştur.
Yolu; Kongre Caddesine düşenlerin Alipaşa çeşmesinin bulunduğu sokakta Komesli Hanını sorup handan içeri girdikleri takdirde birden 200 yıl geriye giderek zamanda yolculuk yapacaklarına inanmaktayım. Şimdiden zamanda yolculuk yapacaklara iyi seyirler dilerim.
