Ayhan YİĞİT


Erzurum Kongresi 100´ ü Yılında


23 Temmuz 1919 Erzurum Kongresinin yüzüncü yılını idrak ediyoruz ve kutluyoruz? 

Bu Kongre her çeşit etkinliği , kutlamayı değer?Kutlanmalı ; özü, hedefi ve o zamanki şartlar gençlerimize,milletimize anlatılmalı?

Anlatılmalı ki ; dedelerimizin o asil ruhları ve yaptıkları, bize ilham kaynağı  olsun!

Nitekim, çeşitli etkinliklerle, bir çok düzeyde, kutlanıyor ve anlatılıyor. Bunlarla millet gurur duyuyor ve mutlu oluyor?

Bu kongrenin ismi; Kurtuluş ve Kuruluş Kongresi olabilir.                                                    

Kongre: Toplantı, büyük toplantı, çeşitli düşünce ve meselelerin, genişçe konuşulması, kurultay. Görüş alışverişi, fikir jimnastiği, fikir ve bildiri sunma, durum tespiti, teşhis  koyma.

     Fikir ve bildirilerin görüşlerin, önerilerin  değerlendirilmesi ve birleştirilmesi. Bir konuyu, o konunun yetkilileri ve uzmanları ile geniş bir şekilde tartışma, sonuç çıkarma, sonuca varma, doğruyu bulma, hataları atma, eksikleri tamamlama.

     Güçlenme, amaç ve gayeleri, camiaya ve etrafa, topluma, bölgeye, ülkeye ve ülkelere duyurma, sinyal verme ; yön ve hedef belirleme ; lider, önder veya yönetici seçme.

     Halkı bilgilendirme, yönlendirme, Milleti Psikoloji ve Sosyolojik yönden hedefe veya hedeflere hazırlama;  birleştirme, kaynaştırma, irtibat ve iletişim sağlama, katılanlara ve millete ?topluma güven ve güç  verme, umut verme. Geleceği daha belirli, daha aydınlık yola koyma.

     Süzülen ve seçilen fikirleri derleme. Belirlenen hedef veya hedeflerde yürümeyi hazırlama. Hedef ve ilkeler çerçevesinde disiplinli bir çalışmayı ve çalışma ahengini sağlama. Daha bir çok şeyi kapsayabilir ve bir çok değerli şeyler yazılabilir.

     Kongreler çeşitlidir. Bilimsel kongreler , mesleki ve dal kongreleri ?Tıp kongresi, dil kongresi, tarih kongresi?, siyasi kongreler, uluslar arası kongreler?vs. Şimdilerde şehir meselelerini görüşmek üzere, şehir kongreleri gibi.

     23 Temmuz 1919 Erzurum Kongresi, kongrelerin en önemlisi ve  en kapsamlısıdır.

    Bilimsel kongrelerde  üyeler- temsilciler, bilime göre, istatistiki verilere göre konuşur,  bunları sunar ve aktarır. Mesleği, yada mensup olduğu bilim dalını temsil eder.

    1919 Erzurum Kongresinin yüzüncü yılı olduğu için daha da önemlidir?Asırlar önemlidir, bazen dönüm noktaları olur! Devlet tarafından da, bir sürü etkinliklerle; anılmakta, anlatılmakta ve kutlanmaktadır?

   Bu  Kurtuluş ve Kuruluş Kongresinden önce 17  Haziranda Erzurum Şehir Kongresi yapılmıştır?Bu şehir kongresi asıl kongrenin, hazırlığıdır, çekirdeğidir ve başlangıcıdır?

    O karanlık günlerde, Erzurum ve Bölge halkı; tehlikenin ve esaretin  geleceğini görüyor?İleri gelenler, işe başlayarak halkı bilgilendirmeğe ve bilinçlendirmeğe başlıyorlar Halk, zaten hazır, kızgın ve öfkeli! Kıpır kıpır kaynıyor, önder / lider arıyor...

    Bu ortamı bulan aydın ve subaylar, kolayca milleti topluyor , temsilciler seçiliyor ve kongre yapılıyor.

     Erzurum Şehir Kongresinde alınan kararlar, 23 Temmuz 1919 Erzurum Konkresinin aldığı kararların özünü, özetini ve çekirdeğini içeriyor?Kararlarında, Mustafa Kemal´i  Erzurum´a davette vardır!

     Erzurum  23 Temmuz Kurtuluş  Kongresinde ki delegeler ?temsilciler? halkı- milleti temsil etmişlerdir. Oraya milletin  özünü, sözünü, dileğini, düşüncelerini, umutlarını, ülkülerini getirmişler ve yansıtmışlardır

      Bu yansıma öyle bir yansıma olmuştur ki; kongre binasından çıkmış Erzurum´a, oradan dalga, dalga yayılarak ve dalgaların hacmi ve hızı artarak; Doğuyu,  Güneye,Orta Anadolu´yu, Batı Anadolu´yu, Trakya´yı ve de bütün Anadolu´yu, sarmış ve kuşatmıştır.

    Böylece bu ideal, asil ruh; Anadolu insanında, Türk milletinde ?zaten var olan? kaynaşmayı , perçinleşmeyi  ve güveni sağlamıştır.

      Tek yumruk haline gelen kahraman millet önderleri kılavuzluğunda  kurtuluşu başarmış. Anadolu´ u ve Milletimizi akrep gibi saran, yılan gibi zehirleyen gözü dönmüş, ? gaddar, haksız , vahşi, hukuk ve insan hakkı tanımayan,´ tüm düşmanları  alt etmiş; kutlu ve hayırlı sonuca ulaşmıştır?

       Bu kenetlenme, bu gönül ve ülkü birliği sayesinde; fedakârca  çalışarak ve savaşarak ,canı pahasına Anadolu´yu düşmanlardan temizlemiştir.  Başarılmaz denilen başarıyı  sağlamış, bu azimle de  meclisi açmıştır.

       Bu Mecliste; Devletin yıkılışını önlemiş ve yeni bir devlet kurmak için, ilkeler belirlemiş, temeller atmış, devletini kurmuş , bağımsızlığını ilan etmiş ve tescil ettirmiştir.

       Bu Kongre bir çeşit küçük meclistir. Diğer kongrelerin ve meclisin çekirdeğidir.

     Nitekim kongre; tartışmalı, fikir ve görüş yoğunluklarıyla geçmiş, görüşülecek çok şey olduğu ve hayati meseleleri kapsadığı ?var olma yada yok olma? için, süre uzun tutulmuş; herkes getirdiği ve kafasında yoğurup ürettiği  fikirleri açık söylemiş, tenkidini yapmış, sorularını sormuş, cevap almış , tatmin olmuş, mutlu, gururlu ve sevinçli olarak ayrılabilmişlerdir.

      Erzurum Kongresinde; bütün sayılan ilkelere , halkın meyline ,  güvenliğine,geleceğine  ve üst düzey görüşlere, stratejik , jeopolitik  ve sosyolojik durumlara göre hareket edilmiştir.

     Fikir ve görüş bileşkeleriyle en uygun, en başarılı yollar  bulunmuş; millet için en az zararla atlatılacak ve en az riskli metotlar benimsenmiştir.

       Bölge ve Millet; benim kongrem, benim kararım demiş, güven hissetmiş, umutlar yeşermiştir.

      23 Temmuz Erzurum Kongresindeki temsilciler, gerçek temsilcilerdir!

      Samimilerdir, cefakârlardır, fedakârlardır ?tıpkı bölge halkı gibi?, ayrıca kararlılardır; tek vücut olmuşlardır, birbiri yerlerine geçme  olgunluğunu ve erdemini dahi taşımaktadırlar.

      Temsil ettikleri kişilerin görüşlerini sonuna kadar savunacaklardır. Bu uğurda her şeylerini, canlarını dahi vereceklerdir.

       Bu istikrarlı duruşları sayesinde; çok önemli, ? Osmanlı imparatorluğunu, bölgeyi ve tüm Dünyayı ilgilendiren, sarsan, şok eden, heyecanlandıran ve diğer milletleri şaşırtan? kararlar alınabilmiştir.

       Kongre sonu delegeler boş durmamış; temsil ettikleri ile, bölgeye gidip müjdeleri halkla paylaşmış ve kararları anlatarak daha verimli,  ve yönlendirici çalışmalar yapmışlardır.

        Bu gayretler sonucudur ki; Tüm Anadolu, Tüm Milletimiz ?özüne yakışır şekilde? tek yumruk olup şahlanmıştır!

       Bu aziz büyüklerimiz ve bu etkin kararları sayesinde, beklenen sonuca ulaşılmış:

      Yurdumuz düşmanlardan temizlenmiş,

       Milli Meclis açılmış,Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulmuş,

       Hür  ve bağımsızlığı elde etmişiz ve yaşıyoruz,

       Devletimizi tescil ettirmişiz,  sınırlarımızı güvene, aldırmışız,

      Devletimiz var, hür  yaşamış ve yaşıyoruz,

      Bayrağımız kurtulmuş dalgalanıyor,

      Ezanımız minarelerden yankılanıyor,

      Dinimiz kurtulmuş, ibadetlerimiz rahatça yapılabiliyor, her çeşit eğitimi alabiliyoruz?

     Canları pahasına bu güzel vatanı bize bırakan; Kongre üyelerinin, gazilerin ve şehitlerin, ruhları şad olsun, mekânları cennet olsun.

    Cenab-ı Allah, bize her çeşit kongre; nasip etsin. Fakat bir daha, kurtuluş ve  kuruluş kongreleri nasip etmesin.                Saygılarımla, hoşça kalın.

                                                                                                                                                 Uz. Dr. Ayhan YİĞİT