Minyatür sözcüğü batı dillerinde bir nesnenin küçük boyutlarda yapılmış haline verilen isim olmasına karşın zamanla kitap resimler için kullanılan bir terim halini almıştır. Eski Türk kaynaklarında kitap resmi için ?Nakış?, ?Tasvir? minyatür ressamı için ?Nakkaş?, ?Musavvir? gibi sözcüklere yer verirler.8. ve 9. yüzyıla ait olan ve günümüze gelmiş Türk resim sanatının örnekleri arasında, duvar resmi ve figürlü işlemelerin yanında minyatürler de bulunmaktadır. Türklerin eski yurtları Orta Asya´da, Türkistan´da yaşadıkları döneme ait olduğu düşünülen minyatür örnekleri hala Topkapı Sarayı arşivlerinde bulunmaktadır.
Minyatür sanatı çok ince işlenmiş küçük boyutlu resimlere ve bu tarz resimlere verilen isimdir. Avrupa´da elyazması kitaplarda baş harfler kırmızı bir renkle boyanarak süslenirdi. Bu iş için, çok güzel kırmızı bir renk veren ve Latince adı ?minium? olan kurşun oksit kullanılırdı. Minyatür sözcüğü buradan türemiştir. Bizde ise eskiden resme ?nakış? ya da ?tasvir? denirdi. Minyatür için daha çok nakış sözcüğü kullanılırdı. Minyatür sanatçısı için de ?resim yapan, ressam? anlamına gelen nakkaş ya da musavvir denirdi. Minyatür daha çok kâğıt, fildişi ve benzeri maddeler üzerine yapılırdı. Minyatür sanatı kitaplara uygulandığından küçük yapılmış ve ismini bu sebeple minyatür olarak adlandırılmıştır. Kitaplara küçük resimlerin uygulanmasının sebebi ise betimleme yapılan anlatımlarda resim ile betimlenen konunun resmedilmesidir. Dini kitaplarda dini öğretilerin okur yazar olmayan kişiler tarafından da anlaşılır olması için resimlerle betimlemeler yapılarak anlatımı güçlendirmek amaçlanmıştır. Minyatür resim sanatı doğuda uygulanan ve bilinen doğudan batıya geçmiş bir sanat dalıdır. Minyatür sanatı Edebi eserlerde tarih kitaplarında, surnamalerde kullanılmıştır. Yine tarihi önemli olayların anlatımında da minyatür sanatının yardımıyla o dönemde yaşanan olaylar hakkında fikir sahibi olmamızı sağlamaktadır. O dönemin giyim tarzından tutunda eğlence şekilleri hakkında bilgiler vermektedir.
Minyatür sanatı nasıl yapılır?
Minyatür sanatı için gerekli olan malzemeler; zemin boyaları, taş sulu boya, kıl fırça, mühre ve kağıttır. Sanatçı önce betimlemesini yapacağı olay durumu eskiz kağıdına (kopya kağıdı) çizer tasarımı bittikten sonra Osmanlı kağıdı yani murakka denilen kağıda eskiz kağıdına tasarladığı çizimi aynen geçirir. Daha sonra resimdeki figürler için belirlediği zemin renklerini uygular. Uygulanan renkler kuruduktan sonra ince kıl fırçalar yardımı ile taramalar ve detaylar için taş sulu boya kullanılarak ilgili resim detaylandırılır. Tezhip sanatında olduğu gibi minyatür sanatında da altın kullanılmaktadır. Yapılan minyatürde altın v.b. boyalar kullanılmış ise mühre yardımı ile parlatılarak minyatür tamamlanmış olur. Bu anlatımda olduğu gibi kolay ve kısa bir işlem değildir. Uzun zahmetli ve maharet gerektiren bir ustalık işidir. Minyatürün önemi değeri bu ince işçilik betimlemedeki anlatım gücü eserin değerini gösteren unsurladır.
Türk ? İslam sanatlarının her biri hem kendi başına bir sanat hem de birbiri ile ilişkili ve birbirini tamamlayan unsurlardır. Örneğin; Hattat yazdığı bir levhada kullanacağı kâğıdı kendi yapabileceği gibi Ebru sanatçısı tarafından yapılan zemin ebrularını da kullanabilmektedir. Yine yazılan bir levhanın yazılan yazıya hürmeten daha da güzelleşmesi için bir müzehhip´e ihtiyaç duyacaktır. Müzehhipte bir sanatını göstere bilmesi için bir hattata ya da bir yazıya ihtiyacı vardır. Birbiri ile bağlantılı ve gücünü yine birbirinden alan tüm bu sanatları ilerleyen yazılarımda gücüm yettiği ölçüde anlatmaya çalışacağım.
