Abdurrahman ZEYNAL


Öğretmen ve Siyasetçi Cevat Dursunoğlu


Cevat Dursunoğlu 1892 yılında Erzurum´da doğdu.Esat Paşa yokuşunda bulunan ve Erzurum´un ilk Rüştiye mektebini bitirdikten sonra Erzurum İdadisine kaydoldu. Bu mektebi 1910 yılında birincilikle bitirdikten sonra Maarif Nezaretinin açtığı sınavı kazanarak Almanya´ya yüksel tahsil yapmak için gönderildi "Berlin- İlfelt Gimnazyumu Felsefe Fakültesi´nde", Almanca, "Jena Üniversitesinde" Felsefe, Sosyoloji ve Pedagoji öğrenimi gördü.
Temmuz 1914´de yedek subay okulunda 6 ay okuduktan sonra Teğmen olarak 3.Ordumuz emrinde Erkan-ı Harbiye Almanca tercümanı oldu.
1918´de Vilayet-i Şarkiye ve Müdafa-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti İstanbul merkezinden Erzurum şubesinin açılma iznini alarak Erzurum´a geldi. Tarihe "17 Haziran Erzurum Vilayet Kongresi" olarak geçen toplantıların oluşmasında ve yapılmasında aktif görevler yaptı.
Erzurum kongresinin toplanmasında görevler aldı. Erzurum Kongresine katıldı. 1920 yılın başlarında "Erzurum Muallim mektebi", Kasım 1920 tarihinde "Kars Maarif Müdürü" ve bir ay süre ile "Kars Mutasarrıf Vekili" oldu. Yeni kurulan bu sancakta, Erzurum´dan öğretmenler getirerek Şark Cephesi Komutanı Kazım Karabekir Paşanın desteğiyle 18 yaşında olan gençleri bile mektebe aldırarak okuttu. Temmuz 1921´de Kars´tan ayrılıncaya kadar Milli Eğitimine önemli hizmetlerde bulundu. 
1921 yılında Erzurum Sultanisi Müdürlüğüne getirildi. Bilahare "Erzurum Sultanisi", "Erzurum Erkek Lisesi" adını aldı. Cevat Bey buranın da müdürlüğünde bulunmaktayken "Doğu Vilayetleri Maarif Müfettişliğine" getirildi. 
Cevat Dursunoğlu, "Orta Öğretim Umum Müdürlüğü", Almanya-Avusturya- Macaristan talebe müfettişliği yaptı. "Maarif Vekaleti Teftiş Heyeti Reisliği,Yüksek Öğretim ve Güzel Sanatlar Umum Müdürlüğü" yaptı. VII. dönem Kars, 8-9. dönem Erzurum milletvekilliği ve CHP Umumi İdare Heyeti azalığı yaptı. 1949-1953 yılları arasında CHP genel sekreter yardımcılığı yaptı. Ulus gazetesi baş yazarlığının yanında Halk Evleri ve Türk Dil Kurumu ali,Türk İnkılap Tarihi Enstitüsünün şeref üyeliğini yaptı. 1961´de kontenjandan kurucu meclis´de Erzurum milletvekili olarak görev yaptı. 1965´de politikadan çekildi. 
1946 yılında "Milli Mücadele´de Erzurum" adlı kitabı yayınlamış, İşgalden sonraki Erzurum Vilayet Kongresi, 23 Temmuz Erzurum Kongresi ve 1919-1922 yılları arasında yaşananları yazarak o döneme ışık tutmuştur. Ayrıca 1920 yılında katıldığı Bakü konferansının hatıra notları kızı Sevim Budak Hanımda bulunmaktadır.
Cevat Dursunoğlu; iyi bir Erzurumlu, Birinci Dünya Savaşı´nda asker, 1918 yılından sonra Müdafa-i Hukukçu,1920´den sonra muallim ve maarif yöneticisi, ilerleyen yıllarda onu iyi bir bürokrat olarak görmekteyiz. 1945-1965 arasında siyasetçi kişiliğiyle dönemine damga vurmaktadır. Ömrünün son beş yılını bütün bunlardan uzak geçirmiş, 1970 yılında vefat etmiş ve Ankara´ya defnedilmiştir.