Abdurrahman ZEYNAL


TÜRK-RUS İLİŞKİLERİNDE ERZURUM TABYALARI

.


Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesinin gelenekselleşen Buz Müzesi Söyleşileri kapsamında Erzurum Tabyaları Neden yapıldı konusunu dinleyicilerle paylaştım.

Sıcak bir ortamda gerçekleşen sohbette misafir dostlar, öğretim üyesi olan hocalar ve öğrencilerle keyifli anlar yaşadım.

1828-29 Osmanlı-Rus savaşı ve şehrin Rusların eline geçmesi sonucunda yok olan kütüphaneleri, tarihi eserlerin kitabeleri sökülüp Rusya'ya götürdü.

1853 Kırım Savaşı sürecinde Fosfor Mustafa Paşa Başkanlığında Mecidiye, Aziziye, Ahali, Kiremitlik ve Williams-Ester tabyaları yapıldı. Halk imece usulü karşılıksız canla başla çalıştı.

1877-78 Osmanlı Rus harbinde kahraman Erzurum kadınları, kızları, ihtiyarları ve çocukları Askerlerle birlikte Ruslarla savaşarak tarihe Aziziye destanı olarak geçen zaferi kaydetti.

1914-1918 yılları arasında Türk-Rus Savaşlarında Uzun Ahmet, İlave, Küçük ve Büyük tuy, Gez, Toparlak ve diğer tabyaların sonucunda Ruslar deve boynunu geçemediler.

Ruslar 11 Şubat 1916 Tarihinde Askerlerini Kargapazar üzerinden geçirmeye kalkınca Kahraman Askerlerimiz 2800 metre yüksekliğindeki dağda kara, tipiye, soğuğa aldırmadan savaşarak canları pahasına vatanı savunarak şahadet şerbetini içtiler.

12 Mart 1918 yılında Ermeni çeteleri tarafından Erzurum ve çevresinde binlerce Müslüman Türk nasıl şehit ettikleri üzerinde duruldu.

Dinleyicilerden gelen sorular üzerine , iç kale, dış surlar, toprak tabyalar, Erzurum kapıları cevaplandırılarak dinleyenlere bilgiler sunuldu.

Oltu Şura Hükümeti neden kuruldu? Kimler kurdu sorusuna da cevaplar verildi. Ayrıca 17 Haziran Vilayet kongresi gündeme geldi.

Son olarak Bakü İslam Cemiyesi Hayriyesi Kardeş Kömeği teşkilatının Erzurum, Oltu ve diğer yerlerde yaptığı hizmetler anlatılarak önümüzdeki günlerde Kurulacak Seyidov Müzesi hakkında dinleyenlere kısa bir bilgi anlatıldı.

Söyleşi sonunda aile fotoğrafı çektirilerek sohbet bitirilmiş oldu. Ayrıca buz müzesini görerek meraklılarının mutlaka burayı ziyaret etmeleri fikri gündeme geldi.