www.erzurumgunebakis.com / Muhammet YILMAZ
Hapşırık, vücudun dışarıdan gelen zararlı maddelere karşı geliştirdiği güçlü bir savunma mekanizmasıdır ve bastırılması, kulak, beyin ve damar sisteminde ani basınç değişimlerine neden olabilir.
Vücudun Savunma Mekanizması Olan Hapşırık Neden Önemli?
Hapşırık, burun iç yüzeyini tahriş eden toz, polen, mikrop gibi maddelerin dışarı atılması amacıyla ortaya çıkan bir refleks hareketidir. Solunum yollarına giren bu yabancı maddeler, sinir uçlarını uyararak beyne hapşırık emri gönderir. Bunun sonucunda göğüs kasları kasılır ve ağız ile burundan yüksek basınçlı hava dışarı atılır. Araştırmalar, bir hapşırığın saatte 150 kilometreye varan hızda gerçekleştiğini gösteriyor. Bu hız, hapşırığın ne kadar güçlü bir refleks olduğunu ortaya koyuyor.
Bastırılan Hapşırığın Yol Açtığı Sağlık Sorunları
Hapşırığın bastırılması, vücudun doğal basınç dengesini bozarak ciddi sağlık sorunlarına zemin hazırlayabiliyor. Özellikle beyin damarlarında ani basınç artışı görülebilirken, nadir de olsa bu durum damar çatlamalarına veya şiddetli baş ağrılarına neden olabilir. Aynı şekilde, burun ve kulak arasında bulunan östaki borusu nedeniyle, bastırılan hapşırık orta kulağa yönelip kulak zarında yırtılma, işitme kaybı ya da basınç travmalarına yol açabilir.
Solunum yollarında da benzer riskler bulunuyor. Özellikle astım ve bronşit hastaları için tutulan hapşırık, soluk borusu ve akciğerlerde küçük çaplı zedelenmelere neden olabiliyor. Ayrıca, çok nadir durumlarda, yüksek basıncın etkisiyle damar tıkanıklıkları ya da mevcut bir anevrizmanın patlaması gibi hayati riskler de ortaya çıkabilir.
Uzmanlardan Güvenli Hapşırık Önerisi
Kulak burun boğaz uzmanları, hapşırığın doğal ve gerekli bir refleks olduğunu vurgulayarak, bastırmanın gereksiz bir risk olduğunu ifade ediyor. Özellikle burnu kapatarak yapılan hapşırık tutma yönteminin en tehlikeli yöntemlerden biri olduğu belirtiliyor. Uzmanlar, hapşırığı engellemek yerine, dirseğin iç kısmına ya da kağıt mendile hapşırılmasını ve mendilin hemen atılarak ellerin yıkanmasını öneriyor. Ortamda başkaları varsa sosyal mesafe kurallarına dikkat edilmesi gerektiği de hatırlatılıyor.
Hapşırığı bastırmanın yol açtığı riskler herkesi etkileyebilse de, bazı gruplar için bu durum daha tehlikeli sonuçlar doğurabiliyor. Özellikle yüksek tansiyon hastaları, damar hassasiyeti olan bireyler, anevrizma öyküsü bulunanlar, kulak zarında zayıflık yaşayanlar, solunum yolu hastalıkları bulunan kişiler, çocuklar ve yaşlılar için hapşırığı tutmak daha yüksek sağlık riskleri taşıyor.