www.erzurumgunebakis.com / Muhammet YILMAZ
Rekabet, çocukların hayatında kaçınılmaz bir gerçek. Oyuncağını paylaşmak istemeyen bir çocukla başlayan bu süreç, okul döneminde sınav notları ve başarı yarışıyla devam ediyor. Ancak uzmanlar, rekabetin çocuk gelişimindeki etkilerinin tamamen olumlu ya da olumsuz olarak değerlendirilemeyeceğini, asıl önemli olanın bu sürecin nasıl yönetildiği olduğunu vurguluyor.
Yarışmak Öğretir, Ama Nerede Durmalı?
Çocukların mücadele ruhunu öğrenmesi, duygusal dayanıklılık kazanmaları ve çaba göstermeyi içselleştirmeleri açısından rekabetin önemli bir işlevi bulunuyor. Kaybetmeyi öğrenen bir çocuk, hatalarından ders çıkararak daha güçlü adımlar atabiliyor. Rekabet sayesinde sabır, azim, hedef koyma ve başkalarının başarısını takdir etme gibi değerler gelişiyor. Uzmanlara göre, bu beceriler çocuğun hem bireysel hem sosyal yaşamında avantaj sağlıyor.
Rekabetin Karanlık Yüzü
Ancak sağlıksız rekabet ortamları, çocukların ruh sağlığını tehdit edebiliyor. "Yalnızca kazananın değerli olduğu" mesajı verilen çocuklarda, başarısızlık korkusu gelişebiliyor. Bu durum zamanla özgüven kaybı, yetersizlik hissi ve sosyal kaygılara yol açabiliyor. Hatta bazı çocuklar, yarışma ortamından kaçınmak için hasta numarası yapma gibi davranışlara bile başvurabiliyor.
Uzmanlar, bu noktada ailelere ve eğitimcilere önemli sorumluluklar düştüğünü belirtiyor. Çocukların “kazan ya da kaybet” ikileminden ziyade, “öğren ve geliş” anlayışıyla yönlendirilmesi gerektiğine dikkat çekiliyor.
Gerçek Rakip Dışarıda Değil, İçeride
Ebeveynlerin sevgisini çocuğun başarısıyla koşullandırmaması, çocukların içsel motivasyonunu güçlendiriyor. Böylece çocuklar başkalarıyla yarışmak yerine, kendi gelişimlerine odaklanıyor. Uzmanlar, “Çocuklar dünkü hallerinden daha iyi olmayı hedeflemeli. Gerçek rakip dış dünyada değil, kişinin kendi içindedir,” görüşünde birleşiyor.
Sonuç olarak, rekabet çocuklar için ne tamamen zararlı ne de sihirli bir başarı anahtarı. Önemli olan, çocukların bu süreci sağlıklı ve yapıcı bir şekilde deneyimleyebilmesi. Bu da ancak onları koşulsuz destekleyen, gelişim odaklı bir çevre ile mümkün olabiliyor.