Sinan AYDIN
HÜSN-İ HAT NEDİR?
Hüsn-i hat, İslâm yazıları için kullanılan bir tâbirdir. İslâm yazı çeşitlerinin estetik ölçü ve endişeler içerisinde yazılmasına denilir. İslâm yazılarını, estetik ölçüler ve endişeler içerisinde yazana da "hattat" unvanı verilmektedir. Hüsn-i hattın kelime mânası, ölçüleri içerisinde yazılmış güzel yazı demektir. Estetik ölçü ve endişe içerisinde yazılmamış yazılara hüsn-i hat denilmediği gibi, bunları yazanlara da hattat değil, kâtip deniliyor. Hattın tarihçesi, İslâm´ın ilk yıllarına kadar inmektedir. İslâm´da kullanılan basit ve düz hatlardan meydana gelen ilk yazıya mâ´kilî ismi verilmiştir. Hicretin ilk yıllarında bu yazıya ait örneklere rastlanmaktadır. Mâ´kilî yazı inkişaf ettirilerek, Kûfî yazı elde edilmiştir. Kûfî hat, yazılması zor ve işlek bir yazı olduğundan X. asırda Ibn-i Mukle tarafından harflerin ıslâhı ve harflere ölçüler konması ile sülüs ve nesih yazının ilk örnekleri belirmeye başladı. Ibni Mukle, Kalkaşandinin "Subhu´l-A´şâ"sına göre harflerde şekil ve güzellik bakımından yenilikler getirmiştir.