www.gunebakiserzurum.com / Muhammet YILMAZ
Rus Taşı’nın ülkemize toz halinde getirilip sonradan sıkıştırılarak Oltu Taşı’na benzetildiğini söyleyen Taşhan Esnaflarından Oltu Taşı tamircisi Fatih Keleş, Rus Taşı’nın Oltu Taşı’na nazaran daha sönük ve mat kaldığını dile getirdi.
Keleş, ’’Rus taşı dediğimiz taşlar aslında taş değil. Gürcistan’dan özellikle Batum sınır kapısından gelen Oltu taşına benzer bir maden var orada onun tozunun sıkıştırılmış halidir, diğer adı sıkma olarak geçer. Rus Taşı önceden Erzurum’a taş halinde geliyordu artık toz halinde gelip sıkıştırıp tesbih halinde geliyor. Sıkıştırıldığı için az çok Rus Taşı’nı anlayabiliyoruz. İçinde epoksi denilen kimyasal bir malzeme var. Kimyasal malzeme olduğu için ister istemez elimize alıp dokunduğumuz zaman Oltu Taşı’na nazaran fark ediliyor. Hem oradan anlaşılıyor hem de parlaklığı kendini ele veriyor. Oltu taşı siyah inci gibi pırıl pırıl parlarken Rus taşı biraz daha sönük ve mat kalıyor. Oltu taşı elde yapıldığı için tüm taneleri birbirine tutmuyor. Rus taşı dediğimiz sıkma yani makine yapımı olduğu için seri üretimdir. Büyüklüğü sabittir. Sahte Oltu Taşı dediğimiz aslında Rus Taşı’dır. Bu taş yurt dışından geldiği için geliş fiyatı sabittir. Esnafın kâr oranına bağlı olarak satış fiyatını belirliyor. Devlet kâr payına karışmıyor ya da yüzde yüzün üzerine kâr koymazsın demiyor. Serbest piyasa olduğu için esnaflar fiyatları kontrol edebiliyor. Genel kâr ortalaması % 40 -50 civarında seyrediyor. Taş üzerindeki işlemlere göre de örneğin; altın, pırlanta gibi işlemeler olan teşbihlerde fiyat 70 bin TL’ye kadar çıkıyor.’’ İfadelerini kullandı.
KUKA TESBİHLER SAĞLIĞA FAYDALIDIR
Kuka tesbihlerin eskiden Osmanlı hekimleri tarafından kullanıldığını söyleyen Keleş, Kuka tesbih yapımı ve fiyatları hakkında bilgiler verdi.
‘’Kuka teşbihlere gelecek olursak bu tesbihler kakao ağacının meyvesinin çekirdeğinden yapılan bir üründür. Eski zamanlarda Osmanlı dönemin de tüm hekimler bu kuka malzemesini kullanırmış. Kuka tesbih kullanmak o zamanlardan gelen bir alışkanlıktır. Kuka eldeki bakteriyi toplar en büyük özelliği budur. Osmanlı’daki hekimlerde eldeki tüm bakteriyi topladığı için sık sık kuka malzemesi kullanırlarmış. Önceden çok az sayıda yapılıyordu şimdi ise seri üretim yapılıyor. Fiyatları diğerlerine göre daha uygundur. Türkiye’de üretilen kuka tesbihler genelde makine yapımdır ama el ustalığıyla yapılanlar da vardır. Makine işi olan biraz daha uygundur. Makine işleri 100 TL’den, el yapımı olanlar ise 400 TL’den başlıyor. El yapımı ve işçilikte fiyatı etkiliyor. Makine seri üretim yaptığı için fiyatı el yapımıyla olanlar gibi değildir. El yapımında emek, işçilik söz konusudur. Bu yüzden fiyatı da buna göre belirlenir.’’
