www.erzurumgunebakis.com / Dilan ÇOŞKUN
Türkiye’de sosyal koruma harcamaları 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 108,6 artarak 2 trilyon 693 milyar 497 milyon TL oldu. Bu harcamaların yüzde 98,2’sini sosyal koruma yardımları oluştururken, en büyük pay emekli ve yaşlılara yapılan yardımlara ayrıldı.
En Büyük Harcama Emekli ve Yaşlılara Yapıldı
Sosyal koruma yardımları içerisinde 1 trilyon 175 milyar 190 milyon TL ile en büyük harcama emekli ve yaşlılara yapılırken, bunu 809 milyar 343 milyon TL ile hastalık ve sağlık bakımı harcamaları takip etti.
GSYH İçindeki Payı Yüzde 10,1 Oldu
2023’te sosyal koruma harcamalarının gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki payı yüzde 10,1 olarak gerçekleşti. Yardımlar bazında yüzde 4,4 ile emekli ve yaşlılara yapılan harcamalar en büyük paya sahip olurken, hastalık ve sağlık bakımı harcamaları yüzde 3,0 ile ikinci sırada yer aldı. Dul ve yetimlere yapılan harcamaların oranı ise yüzde 1,0 olarak kaydedildi.
Şartlı Yardımların Yarısı Aile ve Çocuklara
Sosyal koruma yardımlarının yüzde 13,3’ü şartlı olarak verilirken, bu yardımlar içinde en büyük payı yüzde 51,2 ile aile ve çocuk yardımları oluşturdu. Engelli ve malullere yapılan yardımlar yüzde 17,7’lik pay alırken, hastalık ve sağlık bakımı yardımları yüzde 13,4 ile üçüncü sırada yer aldı.
Yardımların Yüzde 63’ü Nakdi Olarak Yapıldı
Sosyal koruma yardımlarının yüzde 63,0’ı nakdi olarak verildi. Nakdi yardımlar içerisinde en büyük pay yüzde 70,1 ile emekli ve yaşlılara yapılan yardımlara ait olurken, bunu yüzde 15,4 ile dul ve yetim yardımları ve yüzde 5,4 ile aile ve çocuk yardımları izledi.
Gelirlerin Yüzde 39,6'sı Devlet Katkısından
Sosyal koruma gelirlerinin yüzde 39,6’sını devlet katkıları, yüzde 29,7’sini işveren sosyal katkıları ve yüzde 23,9’unu bireylerin sosyal katkıları oluşturdu.
Sosyal Koruma Maaşı Alanların Sayısı Arttı
Sosyal koruma kapsamında maaş alan kişi sayısı, 2022 yılında 14 milyon 851 bin iken, yüzde 13,8 artarak 2023 yılında 16 milyon 893 bine yükseldi. Sosyal koruma kapsamında yapılan maaş yardımları ise 15 milyon 630 binden 17 milyon 719 bine çıktı.
Sosyal koruma harcamalarının artışı, özellikle emekli, yaşlı ve sağlık harcamalarına yönelik ihtiyaçların önemini bir kez daha ortaya koydu.
