Değerli kardeşlerim bazı özel ve genel sohbetlerde konuşurken bir konu karıştırılıyor. Bu konu şehrimizin en güzel binaları ve yapılış tarihleriyle ilgilidir. Bu binaların hiç biri Osmanlı dönemine ait değildir. Sadece dördü restore edilmiştir. Eserler Atatürk ve İnönü döneminde yapılmış eserlerdir.
Restore edilenler Eski Hükümet konağı, Eski Adliye Binası, Nene Hatun Kız Lisesi Binası, Kongre binası.
Yıkılmaya yüz Tutmuş Çifte Minareli Medrese, Üç Kümbetler Bu devirde restore edilen tarihi eserlerimizdendir.
Değerli dostlar şehrimizin medarı iftiharı olan bu binaların yapılış tarihleri ile ilgili gerçekler aşağıdaki gibidir.
Tatbikat İlkokulu yani eski vali konağı, Anıtlar kurulunun bugün kullandığı bina, Nene Hatun kız Lisesi binası, Kongre binası, Eski Valilik, Eski Adliye binası 1924-1927 yılları arasında inşa edilerek hizmete açıldı.
Erzurum Lisesi binası yapım tarihi 1930-1938 yılları arası.. Bugünkü Mareşal Çakmak Hastahanesi, yapılış nedeni Meclis Binası.. 1925-1936 yılları arası. Sağlık Müdürlüğü binası Frengi ve Lepra Zührevi Hastahanesi olarak 1935-1937 yılları arasında inşa edildi.
İnönü İlkokulu, 1939, Kültür Kurumu İlkokulu 1946 yılları arasında inşa edildi. DDY Gar binası 1937-1939 yılları arasında inşa edildi.
Kolordu Binası Halk Eğitim Merkezi, Tümen Komutanlığı, Askeri Lojman, PTT Binası, Eski Tekel Binası 1936-1939 yılları arasında inşa edilen binalardı.
Paşalar Caddesindeki binalar 1938-1940 arası inşa edildi. Müze Binası 1942 sonrası inşa edilenlerdendi.
İsmet Paşa Caddesindeki Umum Vali konağı daha sonra Verem Hastahanesi 1973 sonrası Maarif Koleji olarak görev yaptı.
1936’larda inşa edile Ordu evi, Türk Hava Kurumu, Doğum Hastahanesi, Ziraat Bankası, İş Bankası binaları 1950 öncesi yapılan eserlerdendir. 1949-1952 yılları arasında yapılan Hayvan Hastahanesi bugün Yakutiye Kaymakamlık binası olarak kullanılmaktadır.
1938 yılında yapılan Tohum Islah İstasyonu yine Vakıf Evleri, Memur evleri bu dönem yapılan bir kısmı günümüze ulaşamayan binalar olarak şehrin hafızasında yerlerini almışlardır.
Lala Paşa Camii yanındaki Kimyahane binası ve karşısında kütüphane binası olarak inşa edilen ancak 9. Kolordu Komutanlık binası, Müftülük binası olarak kullanılan binalarda 1925’lerde inşa edilen ancak bugün olmayan binalarımızdandır.
Bu Eserler 1924 öncesine ait olmayan binalardır. Bunun böyle bilinmesi hakşinaslıktır.
Esen kalın değerli dostlar.
