TÜİK 2023 yılı verilerini paylaştı, bilmem inceleme şansınız oldu mu? Ben merak ettiğim bilgilerin bir kısmını inceledim ve ilginç verilere ulaştım. Sahada aktif olmam sebebiyle oturtamadığım yerler oldu. Bazı yerlerde aklıma Nasrettin Hoca’nın kedi- ciğer denklemi geldi. Özellikle de hayvancılık konusunda. Bir zamanlar hayvancılığın merkezi olarak bilinen, şimdilerde birinciliği Konya’ya kaptıran, ülke genelinde üçüncülüğü düşen Erzurum’un hayvan sayılarını görünce kafamda deli sorular oluştu. Sorularıma geçmeden önce verileri sizlerle paylaşmak istiyorum. Bakalım sorular sadece benim kafamda mı oluşuyor?
Büyükbaş hayvan sayıları 2014 yılı ile 2023 yılı arasında şöyle değişmiş:
Küçükbaş hayvan sayıları ise şöyle:
Tabloda dikkatimi çeken bilgilerden biri, 2023 yılında 106 bin büyükbaş hayvanın azalmış olması. Bu konu ile ilgili bir akademisyenimizin yaptığı başka çalışmada 2023 yılı büyükbaş hayvan sayısı 696.321 olarak görünüyor. Eğer hocanın verdiği bilgi doğru ise durum daha da vahim.
Konumuza dönecek olursak, bu düşüşün sebepleri araştırıldı mı? Ben ciddi bir kesim ya da kırım hatırlamıyorum. Sizce bu azalmanın asıl sebebi nedir?
2023 yılında Erzurum’daki insanlar daha fazla mı et tükettiler?
Erzurum’da insanların sabah erken saatlerde Et ve Süt Kurumu satış noktalarının önünde uzun kuyruklar oluşturduklarını biliyoruz. İlgili Kurumun Bosna Hersek ve Sırbistan’dan Erzurum’a et getirdiğini daha önce açıklamıştım ve kurumlardan herhangi bir yalanlama yapılmamıştı. Konuyla ilgili Resmi Gazete’de yayımlanmış karar da mevcut zaten.
Erzurum’da küçükbaş hayvan sayısının sürekli artış göstermesine rağmen köylerdeki küçükbaş hayvan sayısının az olmasının sebebi veya sebepleri nelerdir?
Köylerimizin sayıları sürekli azalırken ve hayvancılık faaliyetleri büyükbaş hayvan yetiştiriciliği üzerine yoğunlaşmışken küçükbaş hayvan sayısındaki artış size inandırıcı geliyor mu?
Erzurum’un en meşhur yemeği cağ kebabı malum. Kuzu etinden yapılan bu yemeğin etini başka illerden getirdiğimizi tüm cağ kebabı yapan işletmelerin sahipleri söylüyorlar. Hatta koyun etini temin eden şirketler biliniyor. Küçükbaş hayvan sayısı bu kadar arttığı halde etler neden başka illerden geliyor?
Erzurum’da bu kadar hayvanın varlığı doğruysa bu durum yıllık sayı mıdır, yoksa dönemlik sayı mıdır? Dönemlik sayı ise sayının yıllık sayıya eklenmesi ne kadar doğrudur?
Erzurum’un meralarında küçükbaş hayvan otlatan ve yerel halkın “göçerler” dediği insanların hayvanları bu sayıya ekleniyor mu? Eğer bu hayvanlar (“dönemlik” dediğim grup) ekleniyorsa aynı hayvanın iki farklı ilde sayılmış olması ne kadar doğrudur?
İhaleye çıkarılan meralardaki hayvan sayıları ile meralarımızda otlatılan hayvan sayısı tutuyor mu, yoksa meralarımızda ihalede verilen sayının üstünde mi hayvan otlatılıyor? Denetlemeler iyi yapılıyor mu?
Eğer hakikaten bir milyonun üzerinde küçükbaş hayvan varsa bunların sütleri hangi işletmelerde işletiliyor? Bu hayvanların derileri ve yünleri nerede? Daha bir sürü soru kafamda halay çekiyor. Yoksa bu işin içinde başka bir ihtimal mi var? Tüyo vereyim:
2023 yılında Erzurum Valisi ve Tarım ve Orman İl Müdürü değişti. Bu düşüşün sebepleri bu ayrıntıda gizli olabilir mi? Konuyla ilgili detaylı bir açıklama ve sorularımın devamını hafta içi yapacağım basın açıklamasında sizlerle paylaşacağım.