-ÖZEL-

Sinan AYDIN

Koronavirüs salgını, doğal ve organik ürünlerle bağışıklık sistemini güçlendirmenin önemini bir kesz daha ortaya koydu. Bu kapsamda, Günebakış Gazetesi olarak doğal ve organik yöresel gıda ürünü satan yerleri siz okuyucularımız için haberleştirdik. Doğal ve organik yöresel gıda ürünü satan noktaların sayısı, Türkiye genelinde her geçen gün hızla artıyor. İşte, ?Neden doğal ve organik yöresel ürün almalıyız? sorusuna cevap ve online alışveriş için tavsiyemiz.

ERZURUM YÖRESEL ÜRÜNLERİ NELERDİR?

Ne olduğunu bilmeden, sağlığımızı tehdit eden paketlenmiş ürünler yerine nereden geldiği belli olan, katkısız, ilaçsız, gübresiz, yerel tohumlarla ve dededen kalma yöntemlerle üretilen, sağlıklı ve aynı zamanda yerel üreticiyi destekleyen bir alışveriş ile sağlıklı kalmak mümkün. Bu bağlamda, doğal ve organik beslenme için endemik bitki örtüsü ile dikkat çeken Erzurum´da üretilen bir birinden sağlıklı, şifa kaynağı doğal organik gıda ürünleri, arı ürünleri, süt ürünleri, et ürünleri ve yöresel ürünleri sipariş verebileceğiniz adresler mevcut.

Erzurum Doğal Organik Bal!

Erzurum balı, bin 500´e yakın çiçekten arının elde ettiği eşsiz bir sağlık kaynağı olarak karşımıza çıkıyor. Yılın yarısı, sıfırın altında olan sıcaklık değerleri ile geçen ve havada ağır metallerin zor tutunduğu Erzurum yayla, ova ve platolarında bitki ve çiçekler daha organik yetişiyor. Arı ise ortalama 1500 çiçek ve bitkilerden en güzel özü alıyor. Ve bizlere bal olarak sunuyor.

Erzurum Aşotu!

Sağlık kaynağı olmasının yanında, çorba ve yemeklerde doğal bir tatlandırıcı olarak karşımıza çıkan aşotu, maydanozgillerden yeşil bir bitkidir. Yaprakları maydanoz yaprakları gibi olan aşotu, sağlık açısından bir çok faydası ile biliniyor. Kendine özgü bir tadı, kokusu ve aroması olan bu ürün özellikle Erzurum yöresinde ayran aşı çorbasında kullanılır. Yanı sıra tavuk yemeklerinde, güveçte yapılan yemekler de, salatalarda, menemende kullanılır. Kebap, köfte, taze ve kuru fasulye, biber dolması, soslara , bulgur pilavı gibi yemeklere de katılır.

Erzurum Çaşır!

Erzurum´un yüksek kesimlerinde yetişen ve kışın salamura olarak tüketilen şifalı bir bitki olan çaşır, Erzurum mutfağının en sevilen ve de en şifalı olduğuna inanılan lezzetlerinden biridir.

Doğada kendiliğinden yetişen Çaşır otu yörelere göre Çakşır, Çaşur ya da Helız diye de adlandırılır. 

Erzurum Göğermiş Peynir!

Küflü peynir olarak da bilinir. Kahvaltı sofraları, pek çok yemek ve hamur işinde tercih edilmektedir.

Göğermiş peynir, geneleneksel Erzurum peyniridir. Göğermiş peynir, insan sağlığı açısından sayısız faydaya sahiptir. Özellikle, içerisinde yer alan kalsiyum, mineral ve vitamin zenginliği kemik ile eklem dokusu açısından oldukça faydalıdır. Bağırsaklarda görülen rahatsızlıkları da giderici etkisi bulunan Erzurum küflü peynir, ağız ve diş sağlığı açısından da büyük yarar sağlar. Ayrıca yeşil küfe sahip olan yapı vücut için gerekli antibiyotiğin alınmasını da sağlar.

Erzurum Civil Peynir!

Erzurum yöresine özgü civil peynir, yağı alınmış sütten üretilir ve tel şeklindedir.

Civil peynir Erzurum´un geleneksel peynir çeşitlerindendir. Yağı alınmış sütten yapılan ve iplik şeklinde olmasından dolayı ´Tel Peynir´ ismi kullanılan bir çeşittir. Bazı yörelerde, ´Çeçil, Sacak, Tel ve Dil´ peynir olarak da isimlendirilmektedir.

Erzurum İspir ve Hınıs Fasulyesi!

İspir Fasulyesi

Sağlığa birçok yararı bulunan bu eşsiz lezzeti tadanlar vazgeçememektedir.

İspir Kuru Fasulyesi, arazinin dağlık olması ve makineli tarımın yaygın olmaması nedeniyle çok zor şartlar altında üretilmektedir. İspir Fasulyesinin özelliği erken pişmesi, suda şişmesi ve pişince kabuk atmasıdır. Sindirimi kolay ve kendine has bir damak tadı vardır. Boyutları ise 8-9 mm büyüklüğündedir. İspir Fasulyenin besin değerleri çok yüksektir. 100 gram İspir Fasulyesinde ortalama olarak 24 gram protein, 330 kalori, 1,5 gram yağ 20,2 karbonhidrat bulunur. Ayrıca içeriğinde fosfor, kalsiyum, demir, potasyum ve B1, B2,B3 ve E vitaminleri de bulunur.

Hınıs Fasulyesi

Lezzet ve aroması yöreye hastır. Damaklarda alışkanlık yapacak kadar bir tat bırakır. Erzurum´un Hınıs ilçesine mahsus olan Hınıs Şeker Fasulyesi, tıpkı İspir fasulyesi gibi Mayıs sonu ve Haziran ayı başında ekimi yapılan bir yöresel üründür. Eylül sonu ve ekim ayı başlarında hasat edilir.  Pişirme süresi oldukça kısadır. Pişirilince kabuk atar. Lezzet ve aroması yöreye has, alışkanlık yapacak kadar bir damak tadı bırakır. Gaz oranı sıfır derecede kadar az olan Hınıs Fasulyesi mide şişkinliği yapmaması ile de ayrıca tercih sebebidir.

Erzurum Tereyağı!

Kahvaltılarda ve yemeklerde doğal ve sağlıklı geleneksel bir lezzet.

Doğal sağlık kaynağı tereyağı, inek, koyun, keçi ve manda sütlerinin dinlendirilerek olgunlaştırılmaları ve özel kaplarda, yayıkta çalkalanarak veya özel makinelerde, yağ moleküllerinin bir araya gelmeleri ile elde edilir. Tereyağı genelde kahvaltılarda ve yemeklerde kullanılır.

Erzurum Doğal Organik, Dut, Keçiboynuzu (Harnup) ve Üzüm Pekmezi!

Dut Pekmezi

Dut pekmezi bu meyvenin ezilerek kaynatılması ile üretilir. Yoğun ve tatlı olup her derde devadır.

Geleneksel yöntemlerle yapılan organik Erzurum dut pekmezi, yörede yetişen dut meyvesinin ezilerek kaynatılması ile üretilir. Özellikle Erzurum´un Uzundere, Tortum ve Olur ilçelerinde ön plana çıkan dut pekmezi yüksek besin değeri ile şifa kaynağı olup kahvaltı sofralarının vazgeçilmezlerindendir.

Erzurum yöresinde organik yöntemlerle elde edilen dut, ateş üzerinde kazanlarda kaynatılarak geleneksel yöntemlerle dut pekmezi elde ediliyor. Birçok derde deva enerji kaynağı doğal dut pekmezinin besin değeri oldukça yüksektir ve kansızlığa iyi geldiği bilinir. Ülser ve soğuk algınlığı tedavisinde de faydalı olan pekmez, yüksek kalorilidir. Özellikle kış aylarında yaygın olarak tüketilmektedir.

Keçiboynuzu (Harnup) Pekmezi

Keçiboynuzu ile üretilen Harnup pekmezi, sütten 3 kat daha fazla kalsiyum içeriyor.

Üzüm Pekmezi

Özellikle kansızlık, hafıza kaybı konusunda bir numaralı şifa kaynağı olan üzüm pekmezi taze üzümlerden üretilmektedir.

Erzurum Peynir Helvası (Horis)!

Kahvaltı sofraları için eşsiz tadı ile geleneksel bir lezzet.

Horis olarak da adlandırılan Erzurum´a özgü Peynir Helvası,  Erzurum mutfağının önde gelen lezzetlerinden biridir. Horis, yine yöreye özgü bir tat olan civil peynirinden yapılmaktadır. Erzurum´da yapılan peynir helvası, kendine özgü ayırt edici tadın en önemli unsuru olarak karşımıza çıkan civil peyniri yağı alınmış çiğ sütten yapılır ve tel tel ayrılan bir formdadır. Erzurum peynir helvası kahvaltılık olarak tüketilir.  

Erzurum Kavurması!

Erzurum kavurması kekik kokan farklı bir lezzettir.

Erzurum kavurması,  yaylalar ve ovalarda hayvanlarının kekik ile buluşması ile ortaya çıkan eşsiz bir lezzettir. Yüzde yüz dana etinden, az yağlı, katkısız olma özelliğine sahiptir.

Erzurum Lavaş Ekmeği!

Tandır ateşinde pişmiş yöresel ekmek.

Özellikle kahvaltı sofraların eksilmeyen malzemelerinden bir tanesi ekmektir. Erzurum´a özel ve has ekmeklerden biri ise lavaş ekmeğidir.  

Erzurum Ketesi!

Erzurum kesi üç çeşittir. Bunlar, içli kete, fındıklı kete ve sade kete olarak karşımıza çıkıyor.

Kahvaltı sofraları için eşsiz tadı ile geleneksel bir lezzet olan keteler, kavrulmuş un ve tereyağının buluşması ile oluşan eşsiz bir geleneksel lezzettir. 

Erzurum Şekeri!

Erzurum´a özgü geleneksel bir şeker.

Erzurum´da soğuk kış günlerinde içi ısıtacak en sevilen içeceklerden biri çaydır. Erzurum yöresinde çaylara şeker atma alışkanlığı çok fazla yoktur. Geçmişten gelen bir gelenek olan kıtlama şekeri ile çay içilir. Erzurum Kıtlama Şekerinin sert olması ve uzun olması çayın lezzetini de artırır.