-ÖZEL-

Sinan AYDIN

Erzurum´da asırlardır kurban bayramı arifesinde, hali vakti yerinde olanların gelin koçu göndermeleri âdeti vardır.  Araştırmalara dahi konu olan gelenek, Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Öğretim Üyelerinden Prof.Dr. Lütfi Sezen´in de kültür araştırmaları kitabında yerini almıştır. Erzurum´da yaşayanların evlilik aşamalarının en önemlilerinden birisi, geline kurban bayramında koç gönderilmesidir.

GELİNE SÜSLÜ KOÇLAR GÖNDERİLİR

Gelin koçu titizlikle seçilir. Hatta bazen koçun boynuzlarının uzunluğu boynundaki altın bilezikten daha değerli olabiliyor. Gönderilecek koçun boynuzları boyanır, süslenir, sırtına gelin adayının kendisine elbise yaptırması için kumaş bağlayanlar olduğu gibi renkli tül, kilim, seccade gibi örtüler de bağlanır. Alnına veya boynuna bir beşli veya altın bilezik takılıp emin bir kimseyle gönderilmesi sağlanır. Mahalle içinde uzun yollar tercih edilerek tüm mahallenin görmesi sağlanır. Zaten meraklı mahalle sakinleri bu an için saatler öncesinden pencerelerde yerlerini çoktan almış olurlar. Zamanında kendi kızlarına gelen koçla bu koçu kıyaslar ve bayram boyunca bunun dedikodusunu yaparlar.

KOÇLAR SÜSLENİP KIZ EVİNİN YOLUNU TUTTU

Gelin koçunun yanı sıra geline ve ailesine de bayram hediyeleri alınır. Koçu götürene bahşiş verilmesi âdettendir. Damat adayının ortalama 3-5 bin lira harcama yaptığı `Gelin Koçu´ ve hediyeleri gelin adayınca beğenilmezse bazen nişanı atma nedeni dahi olabiliyor. Gelinin nişanlılık dönemine dinî bayramlar rastlarsa, erkek tarafının hediye göndermesi mecburiyeti doğar. Ayrıca ramazan ayı için "iftarlık" adı altında: kete, çörek, şeker, pirinç, meyve vb. yiyecek maddeleri gönderilir. Arife günü de "bayramlık" adı ile meyve, çerez, kına ve giyecek elbise gibi hediyeler gönderilir. Gelinlik koç gelvnvği bu bayramdada devam etti. Koçlar süslendi, kız evinin yolunu tuttu.