www.erzurumgunebakis.com/ Sedanur Bingöl 

Kongre binasının dönüşümü ve işlevi hakkında bilgilerine başvurduğumuz kongre binası yetkilikleri, binanın öneminden ve şu anki işlevinden bahsederken; “Samsun’da başlayan Milli Mücadele’nin ikinci durağı, Cumhuriyetimizin temellerinin atıldığı tarihi Erzurum Kongresi'nin yapıldığı mekân, bir devrin başladığı yer,  Mustafa Kemal Atatürk' ü yakalama emri verilen Kazım Karabekir Paşa'nın "Ordum ve ben emrinizdeyim." dediği, Atatürk' ün o çok sevdiği üniformayı çıkardığı yer burası. Ülkemizin geleceği için yapılan kongrede, alınan kararların tarihi şahidi olan yapı, Kongreye katılan delegelerin oturduğu sıralar, isimlerinin yazılı olduğu plakalar, tutanaklar ve yazışmaların sergilendiği güzel bir müze” ifadelerini kullandılar. 

Yetkililer, “Kongre Caddesi güzergâhında yer almakta olup; yaya olarak gidilebileceği gibi, Şehrin her noktasından toplu taşıma araçları ile ulaşım sağlanabilmektedir. Atatürk Endüstri Meslek Lisesinin yan tarafında bulunan Erzurum Kongre Binası 1864 yılında okul binası olarak yapılmış ve zaman içinde idari bina olarak faaliyette bulunmuştur. 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında yapılan Erzurum kongresinde, “Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür parçalanamaz” ifadesi ilk kez burada kullanılmış ve vatanın bir bütün olarak savunulacağı kararı alınmıştır. 1924 yılında geçirdiği yangın sonucu onarılarak 1926 yılında Gazi İlkokulu olarak hizmete açılmıştır. Daha sonraki yıllarda Yapı Sanat, Fen ve Sosyal Bilimler Lisesi olarak hizmet vermiştir. Erzurum Kongre Binası, 2016 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne Resim ve Heykel Müzesi olarak tahsis edilmiş olup 6.146 m2 alan üzerinde 3195 m2 kapalı alanı bulunan yapı tarihi ve tescilli bir taşınmazdır. Erzurum Kongre Binası içerisinde Resim ve Heykel Müzesi, Erzurum Kongre Salonu, Müdürlüğe ait idari mekânlar bulunmaktadır. Ayrıca Kültür Bakanlığı Süreli Kullanım Yönergesi Kapsamında resim, heykel, fotoğraf, seramik vs. alanlarında çalışma yapan gerçek ve tüzel kişilerin kullanımı için 2 (iki) adet salon bulunmaktadır. Bina Erzurum Valiliği Koordinesinde Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğünce projelendirilip ihale edilmiştir. 5 Ağustos 2017 tarihinde ihale edilen proje yaklaşık bir yıl sürmüş ve 2018 yılında tamamlanarak, Milli Mücadelenin 100 yılı Etkinliklerinde açılmıştır. Müzede yaklaşık 250 nadide eser sergilenmekte olup, ayrıca Türkiye'de tek olan Esmaül Hüsna koleksiyonu da yer almaktadır. Erzurum Resim ve Heykel Müzesini 2023 yılında 16 bin 186 kişi ziyaret etmiş olup öğrenci, öğretmen, şehit ve gazi yakınları, 65 yaş üstü vatandaşlar ücretsiz olarak müzemizi ziyaret etmektedir.”