www.erzurumgunebakis.com/ Mihrimah Nefise DURDAĞ

Şap gibi viral hastalıkların Erzurum’da görülmesinin en büyük sebeplerinden birisinin ise hayvan giriş çıkışı ve hayvan transferleri çok fazla olduğunu ifade eden Veteriner Ahmet Buğra Bayhan, hastalık yüzünden çok fazla hayvan kaybı yaşayan köyler ve işletmeler olduğunu söyledi.

Bayhan,” Erzurum da mera hayvancılığı yoğun olduğu için yaz dönemlerinde bağırsak zehirlenmesi, yanık ara dediğimiz hastalıklar çok görülüyor. Bu hastalıkların çok görülme sebebi karma aşıların, enterotoksemi aşıların genelde uygulanmaması ya da tek doz uygulanıp rapel dediğimiz ikinci dozunun uygulanmamasından kaynaklı semptomlar işte hayvanın bir anda şişip ölmesi gibi durumlar yaz aylarında en çok görülen hastalıklardır. Bunun dışında parazitle mücadele fazla yapılmadığı için parazitten kaynaklı ve hayvanın vücudunda parazitlerin artmasından kaynaklı bağışıklık sisteminin çökmesiyle beraber sekonder hastalıkları meydana geliyor. Başka hastalıklara açık hale geliyor. Hayvanlar.  Şu anda yaz döneminde görülen bunlar. Ama bu seneye ait ayrıca bir özellik var.  Şiddetli bir şap hastalığı halk dilinde dabak hastalığını yaşadık.  Bu hastalık yüzünden çok fazla hayvan kaybı yaşayan köyler, işletmeler oldu. Bunun da özellikle şap gibi viral hastalıkların ülkemiz de görülmesinin en büyük sebeplerinden birisi ise hayvan giriş çıkışı, hayvan transferleri çok fazla oluyor.  Aşırı derece de aşı rutini yapılıp kontrol sağlanan transfer yapılmadığından kaynaklı sorunlar yaşıyor. Oradan oraya bulaşma, hızlı bir şekilde yayılma çok fazla yaşanıyor.  Şu anda bu dönemde en çok görülen hatalıklar bunlar diyebiliriz.  Ama genel olarak bölgemiz de iklim koşulları sert olduğu için hayvan barınakları eski babadan deden kalma halen daha kullanılan ahırlar, yeni düzen profesyonel işletmeler olmadığı için barınak kaynaklı pastoralle dediğimiz havasızlıktan özellikle yeni doğan buzağılarda akciğer problemi çok görülür bizim bölgemizde. Kış boyunca hayvanlar bu barınaklarda yaşaması, yazın ise hayvanın direk havasız ortamdan meraya açık havaya çıktığı zaman pastoralle dediğimiz akciğer problemlerini çok fazla yaşıyoruz.  Genel itibariyle söyleyebiliriz.  Vatandaşın bu hastalıklara karşı alması gereken önlemler ise koruyuculuk, koruyucu hekimlik, koruyucu sağlık gibi önlemler almalıdır. Çünkü hayvan hasta olduktan sonra  hayvanı iyileştirmek zor oluyor.  Önemli olan tedbirini almak. Nasıl bugün şap hastalığı yaygın olunca insanlar keşke aşıyı vursaydık diye dert yanıyorlar ise  bu yüzden önlem almak gerekli pişman olunmadan. Pastoralle dediğimiz hastalığında aşısı var. Hem viral pastoralle hem de bakteriyel pastorale dediğimiz hastalıkların ikisinin de aşısı bulunuyor.  Aşı uygulamaları, parazitlerle mücadele 3 ayda bir veya 4 ayda bir hapları, şurupları olsun mücadele yaparak koruyucu sağlık yöntemleriyle tedbir alabilirler. Hastalık bulaştıktan sonra bir işletmeye girdikten sonra kapalı ortam, havasız ortam olduğunda yayılması çok kolay hale gelebiliyor.   Tedavisi hem maliyetli hem de hayvan hastalıktan kurtulacak mı kurtulmayacak mı diye bilemiyoruz. Yüz de 50, yüz de 50 sorun yaşanıyor.   Hem maddi külfetin altına giriyorlar hem de hayvan kaybı altına giriyorlar. Bunların hiçbiri olmaması için en güzel yapacakları şey koruyuculuktur.  Parazit Haplarını, şuruplarını zamanında hayvanlara verecekler. Karma aşılarını meraya çıkmadan önce 21 gün arayla yapacaklar.  Pasteurella sebep olan bakteriyel  ve viral olan hastalıkların aşılarını yaptırdıktan sonra yetiştiricinin içi rahat olabilir.”