www.erzurumgunebakis.com / Sedanur Bingöl 

 Konuyla alakalı bilgilerine başvurduğumuz Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretleri Yardımlaşma ve Dayanışma Kültür Derneği (ERİH-DER) Genel Başkanı Nuri Toparlak, “Amacımız, 8 bin yıllık tarihi geçmişi olan ve bu kadim şehirle özdeşleşmiş materyallerin, tarihi objelerin, tarihi değerlerin ülkemize geri kazandırılması noktasında bir mücadele vermek”. İfadelerini kullandı. 
Toparlak, “1877-78 Osmanlı, Rus harbi döneminde Ruslar Erzurum’da iki yıl kadar hâkimiyet sağladılar, bu süreç içerisinde de Erzurum’dan birçok materyal alınarak, Rusya’ya götürüldü. Götürülen tarihi değerlerimiz içerisinde bir tane Pasinler Sancağı ve aynı zamanda dokuz tane alay sancağı mevcut olurken, üzerine birde götürülen sancaklarımız Rusya /St. Petersburg’da bulunan Hermitage Müzesi’nde olması gerektiği gibi değil de baş aşağı bir şekilde sergilendi. Bu durum karşısında 03.04.2021 tarihinde 1916 yılında işgal sırasında Rus kuvvetlerince ülkemizden götürülen sancak ve eserlerin Türkiye’ye ait olduğunun tespiti ve iade istemine ilişkin olarak 1. Asliye hukuk mahkemesine, Mülkiyet Tespiti ve İadesi ile ilgili araştırmacı tarihçi yazar Ümit Topal ve avukatımız Ömer Çelik ile birlikte bir dava açtık ve bu dava neticesinde 1. Asliye hukuk mahkemesi tarafından Rusya Federasyonunu mahkemeye verdik. Bu kapsamda her ne kadar 1916 yılındaki işgal sırasında Rus kuvvetlerince ülkemizden götürülen sancak ve eserlerin Türkiye’ye ait olduğunun tespiti ve iadesi talebi ile mahkemeye dava açılmış olsa da, dava konusu milli ve manevi değere sahip sancak ve eserlerin yasal düzenlemeler ile Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığınca idari yoldan iadesinin sağlanması yasal zorunluluk olduğundan davanın dava şartı yokluğu nedeniyle HMK 114/1-c maddesi uyarınca usulden reddine karar verilmişti. Konuyla alakalı olarak dışişleri bakanlığımız, içişleri bakanlığımız, kültür bakanlığımız ve adalet bakanlığımız sürecin takipçisi oldu ve süreç içerisinde olumlu anlamda gelişme sağlandığını belirterek, Rusya Federasyonunun konuyu dikkate alarak Hermitage Müzesi’nde bulunan sancakları düzelterek olması gerektiği gibi sergilemeye başladıklarını ifade edebilirim. Mahkeme süreci halen daha devam etmekte ve açılan dava, ilk derece mahkemelerinin vermiş olduğu nihai kararın, tekrar değerlendirilmesi için bir üst mahkemeye taşınmasına olanak sağlayan istinafa kadar gitti. İstinaftan sonra neticenin sonuçlanmaması durumunda davayı bir üst mercie taşıyarak konuyla alakalı Yargıtay’a da başvuracağız. Bu konuda gerek ERİH-DER olarak bizler gerekse Araştırmacı Yazar Ümit Topal durumun manevi boyutunun farkında olarak oradaki materyallerin, değerlerin buradan alınarak Rusya’ya götürülmesinden rahatsızlık duyarak sancakların geri alınması üzerine girişimde bulunduk ve umuyoruz ki devam eden süreçte buraya ait sancakların ve eserlerin iadesi sağlanacak."

Hakan Fidan Konun takipçisi olacak

Toparlak, “Konuyu Sivil Toplum Kuruluşlarıyla buluşmaya gelen Dışişleri bakanımız Hakan Fidan’a da, düzenlenen toplantıda dile getirdik ve Sayın Bakanımıza dosya halinde sunduk. Konun takipçisi olacağını belirten Bakanımıza bundan dolayı çok müteşekkir olduk çünkü önemli olan ve üzerine düştüğümüz nokta şudur ki bu ülkenin bazı değerleri var ve bu değerlerin yok edilmemesi, sahip çıkılması adına bunu biz şiar edindik. Sayın Bakanımızın da bu noktada duyarlı olduğunu bildiğimizden dolayı konuyu kendilerine aktardık iyi sonuçlar almayı bekliyoruz çünkü bu materyallerin, bu tür tarihi objelerin daha doğrusu değerlerin, Ülkemizde sergilenmesi, ülkemize geri kazandırılması çok önemli. Bizlerin amacı, 8 bin yıllık tarihi geçmişi olan ve bu kadim şehirle özdeşleşmiş materyallerin, tarihi objelerin, ülkemize geri kazandırılması noktasında bir mücadele vermek”.