www.erzurumgunebakis.com / İhsan Kumru 

Şeyhler Camisi’nin minaresinde bulunan Güneş Saati hakkında, Araştırmacı-Yazar Abdurrahman Zeynal Günebakış Gazetesi’ne açıklamalarda bulundu. 

“Minarede ki güneş saati eskiden namaz vakitlerini belirlemek için yapılmış. 1760’lardan sonra yapılmıştır. O tarihten beri orada varlığını sürdürmeye devam ediyor. O dönemlerde mekanik saatler olmadığı için bu saat kullanılmış. Tamamen güneşin düşüş açısına bağlı olarak zamanı tayin ediyormuş. Dolayısıyla Osmanlı vilayetleri içersinde bu saatlerin bulunduğu birkaç şehirden biriside Erzurum’dur.  İbrahim Hakkı Hazretleri'nin oğlu Fehim Efendi tarafından, namaz vakitlerini belli etmek amacıyla caminin sağ tarafındaki tek şerefeli minarede bulunan kaidenin üzerine güneş saati yaptırmış. Hicri 10. asırda Şiiliğin yayılması üzerine Karabağ’dan Erzurum’a gelen Seyyit Mehmet’in oğlu Mehmet Habib Efendi şimdiki caminin yerine 1719 yılında tahta minareli kerpiç bir cami yaptırmıştı. Zamanın Erzurum müftüsü olan bu zatın oğlu Habip Mehmet Efendi kerpiçten yapılmış camiyi yıktırmış, 1767 yılında bugünkü camiyi yaptırmıştır.”

GÜNEŞ SAATİ NEDİR? 

Güneş saatleri, insanlığın zamana dair ilk ölçümlerini gerçekleştiren araçlar arasında yer alıyor. Tarihi eserlerin içinde ve açık alanlarda bulunan güneş saatleri, güneşin gökyüzündeki hareketlerini kullanarak zamanı belirlemekte kullanıldı. Ancak modern teknolojinin gelişimiyle birlikte güneş saatleri, estetikten öte bilimsel ve kültürel bir değer taşıyan öğeler haline geldi.

Güneş saatleri, tarihsel olarak güneşin gölgesinin düşmesi ve ışığının yönüne bağlı olarak zamanı tahmin etmek için kullanıldı. Antik Mısır'dan Roma İmparatorluğu'na, Ortaçağ'dan Rönesans dönemine kadar farklı kültürler ve uygarlıklar, güneş saatlerini kullanarak günün saatini belirledi. Bu saatler, tarihi eserler ve binaların üzerinde yer alarak hem dekoratif bir işlev gördü hem de zaman ölçümünde kullanıldı.

Günümüzde ise güneş saatleri, nostaljik bir dokunuşla modern dünyaya entegre ediliyor. Yüksek teknolojiye sahip olmamalarına rağmen, güneş saatleri şehirlerin parklarından, müzelerine kadar farklı alanlarda kendine yer buluyor. Bu, geçmişi günümüze taşımanın ve insanları tarihiyle buluşturmanın bir yolu olarak görülüyor.

Ayrıca, güneş saatleri, sürdürülebilirlik ve enerji tasarrufu konularında da dikkat çekiyor. Güneş enerjisinin temelini oluşturan güneş saatleri, güneşin hareketleriyle çalışarak enerjiyi elde etmenin örneklerinden birini sunuyor.

Sonuç olarak, güneş saatleri hem tarihsel hem de teknolojik birer anıt olarak günümüzdeki yerini koruyor. Geleneksel yöntemler ve modern tasarımın bir araya geldiği bu özel saatler, zamana dair derin bir bağlantı kurmanın ve tarihin izlerini günümüze taşımanın bir yolunu sunuyor.