Sinan AYDIN

Tarih gezisine çıkan öğretim üyesi ve öğrencileri, Kop dağında onlarca, mermi, şarapnel parçası, fişek, at nalları ve konserve buldular. Osmanlı-Rus savaşının izlerini ortaya çıkaran savaş malzemeleri, sergilenmek üzere muhafaza altına alındı. Erzurum Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yardımcı Doçent Doktor Gürsoy Solmaz, öğrencilerini tarih bilgisi dersi kapsamında Kop dağına geziye götürdü.

OSMANLI-RUS SAVAŞININ İZLERİ GÖZLER ÖNÜNE SERİLDİ

Birinci Dünya Savaşı sırasında Kafkasya Cephesi´nde gerçekleştirilen Kop savunması, bu cephede gerçekleşen Osmanlı-Rus Savaşının seyrini değiştirecek kadar önemli bir savunma olmuştu. Bu kapsamda Kop dağına yapılan tarih gezisinde, bu önemli savaşın izleri gözler önüne serildi. Tarihçi Gürsoy Solmaz ve öğrencileri, adım attıkları birçok yerde, o dönemden kalan mermiler, şarapnel parçaları, fişek, at nalları ve konserve kutuları buldular.

SERGİLENMEK ÜZERE MUHAFAZA ALTINA ALINDI

Yardımcı Doçent Doktor Gürsoy Solmaz, öğrencilerine Osmanlı-Rus savaşının yaşandığı bölgeleri gezdirerek o dönem yaşananları anlattı. Savaş döneminde kullanılan mühimmat malzemeler, öğrencilerin adeta yeniden o dönemlere dönmesine neden oldu. Gazeteniz GÜNEBAKIŞ´a açıklamalarda bulunan tarih Bölümü Öğretim Üyesi Gürsoy Solmaz, ?? Kop dağında savaşın izlerine çokça rastlamak mümkün. Öğrencilerimizle birlikte çıktığımız tarih gezisinde, bunları fazlasıyla gördük. Çok sayıda mermi, şarapnel parçası, at nalları ve konserve kutuları bulduk. Bu malzemeleri topladık ve muhafaza altına aldık. Resimlerini çektik. Savaş malzemelerinden oluşan resimler, ilk olarak 21 Şubat Bayburt´un kurtuluş törenleri kapsamında önceki gün sergilendi´´ dedi.

KOP DAĞININ TARİHİ ÖNEMİ

Bayburt-Kop Savunması; Birinci Dünya Savaşında, Doğu Cephesinde Rus ordusunun durdurulmasında fevkalade önemli bir yeri olan; yalnız doğu cephesinin değil savaşın ve geleceğimizin seyrini değiştiren büyük bir mücadeledir. Şark Cephesinde savaşan 3. Ordu harekatının bilhassa ağırlık merkezini 3. Mıntıka teşkil eder. 3. Mıntıkayı kapsayan Bayburt ve çevresindeki (Kop, Bahtlı Tepe, Ziyarettepe, Çoruh ve Masat Dereleri arasındaki Kalederesi Tepe, Kaçkar, Kırklar Tepe, Soğanlı, Yamalı, Kemer ve Zigana Dağları) savunma savaşlarını V. Kolordu Komutanı olarak M.Fevzi Çakmak 20 Mart-15 Temmuz 1916 tarihleri arasında, tam dört ay süre ile Bayburt´tan idare etmiştir. Zaman bakımından çok uzun bir süreyi, mekan bakımından ise çok geniş bir coğrafyayı etkisi altına alan Birinci Dünya Savaşı, askerî, siyasî ve sosyal açıdan büyük bir hadisedir. Bu savaşta yer alan Osmanlı Devleti´nin Kafkasya Cephesi´nde gerçekleştirdiği Kop Savunması bu cephede gerçekleşen Osmanlı-Rus Savaşının seyrini değiştirecek kadar önemli bir savunma olmuştur. Birinci Dünya Savaşında Doğu Cephesinin 3. Mıntıkasını teşkil eden alanda top yolları ve savaş mevzileri iklim etmenleri dışında hiç bozulmadan günümüze kadar gelmiştir. Sahada savaşta kullanılmış Osmanlı ve Rus savaş malzemeleri bulunmuştur. Ayrıca muhtelif yerlerde mezar yerleri tespit edilmiştir. Saha içinde tarihi sit alanı da bulunmaktadır.

Bayburt-Erzurum yolu üzerinde, Maden Beldesinin Kop mevkiinde 15 Mayıs-15 Ağustos 1963 tarihleri arasında; 28 Şubat-16 Temmuz 1916 tarihlerinde Rus kuvvetlerine karşı direnirken ölen şehitlerimiz için kop şehitlik anıtı yaptırılmıştır. 13 metre yüksekliğindeki bu anıt, üst üste inşa edilmiş iki bölümden oluşmaktadır. Alt kısım sarı, beyaz ve siyah taşlardan yüksekçe küp şeklinde yapılmıştır.