Abdurrahman ZEYNAL


Laisizm veya Sekülerizm

İki kavram birincisi Fransız, ikincisi Alman sonuçta her ikisi de Batıda şekillenmiş, toplumları etkilemiş, sosyal şekillenmeye sebep olmuştur.


Batı panteizmi, paganizmi, çok tanrılı, insan kılığına girmiş tanrıların savaşı ve Romanın, Bizans'ın değişim ve dönüşümüne sebep olmuş savaşlar... Sonuçta kilisenin hakimiyeti ve Teokrasinin batıyı etkisi altına alması ve Ruhban sınıflarının Engizisyon işkencelerinin şiddeti...

İslam dünyasının hürriyetçi ortamında gelişen ilmi ahlaki ve hukuki ilerleme Sicilya üzerinden batıyı etkilemesi, batı düşüncesinde ve dini söylemlerindeki değişme...

Dini ve felsefi değişmeler batıda geliştikçe Kilisenin papazların ve zenginlerin baskısı... Toplu katliamlar.... Sen Bartelmi katliamı, otuz yıl savaşları, yüz yıl savaşları... Yani din savaşları.. Mezhep savaşları...

Batı coğrafyasında Katolikliğe başkaldırı ve Protestan, Angilikan mezheplerinin doğuşu .. İşte bu kanlı ortamda batı laikliği Fransa'da gelişirken Almanya'da Sekülerizm şekillenmeye başladı. Batı çok ama dini meselelerden çok acı çekti.

Mezhepler arası kavgadan, çatışmadan din ile devlet işlerinin ayrılması, gelişen bilimsel düşünce metodu, felsefik ilerleme topluma hakim oldukça batının oluşan dünya görüşü de şekillendi.

Fransız ihtilali, Pozitivizmin kök salması, Almanya'da Alman idealizminin engelleri birer birer aşması kiliseyi geriletirken laik anlayışı hakim kılmaya başladı.

Böylece asırlarca insanların din veya mezhep adına birbirini boğazlaması sonlanırken Kilisede gündelik hayattan elini eteğini çekip toplumu daha dikkatli yönlendirme yolunu seçti. Böylece Laik dünya görüşü toplumsal hayatın temeli oldu.

Özetle batıdaki katliamları, felsefik ve bilimsel gelişmeyi anlamadan Laikliği anlamanın imkanı yoktur.

Öyleyse bu zaman diliminde İslam dünyasında neler oldu... Bir sonraki yazıda ele alacağım.