www.erzurumgunebakis.com / Dilan ÇOŞKUN
Açıklanan verilere göre, 2024 yılı Aktif Yaşlanma Endeksi (AYE) verilerine göre, Türkiye'nin yaşlı nüfus oranı hızla artıyor. Endeksin genel değeri, geçen yıla göre bir puan artarak 29,7 oldu.
Demografik dönüşümün etkisiyle çocuk ve genç nüfus oranı azalırken, yaşlı nüfus oranı yükselmeye devam ediyor. 2019 yılında yüzde 9,1 olan yaşlı nüfus oranı, 2024’te yüzde 10,6’ya çıktı. TÜİK projeksiyonlarına göre, bu oranın 2100 yılında yüzde 33,6’ya ulaşacağı tahmin ediliyor.
Türkiye'nin 2024 yılı AYE genel endeks değeri 29,7 olarak hesaplanırken, bu rakam Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ortalamasının (36,8) altında kaldı. AB ülkeleri arasında en yüksek AYE değerine sahip ülkeler İsveç, Hollanda ve Danimarka olurken; Türkiye, endeks değeriyle Romanya ve Yunanistan gibi bazı ülkelerle benzer seviyelerde yer aldı.
Bölgesel Dağılımda Doğu Karadeniz Zirvede
İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 1. Düzey verilerine göre, AYE değeri en yüksek bölge 33,3 puan ile Doğu Karadeniz oldu. Doğu Karadeniz'i, Batı Marmara (31,9) ve Kuzeydoğu Anadolu (30,8) bölgeleri izledi. Endeks değeri en düşük bölge ise 26,9 puanla Güneydoğu Anadolu olarak belirlendi.
Cinsiyet Ayrımında Büyük Farklılıklar
2024 verilerine göre, erkeklerin AYE değeri 34,5 olurken, kadınların endeks değeri 25,3 olarak kaydedildi. Bu durum, kadınların aktif yaşlanma sürecine katılımında ciddi eşitsizliklerin bulunduğunu ortaya koydu. Özellikle istihdam bileşeninde erkeklerin endeks değeri (40,4) kadınlarınkinden (15,5) oldukça yüksek.
İstihdam ve Topluma Katılımda Düşük Seyir
İstihdam bileşeni endeks değeri 27,6 ile AB ortalamasının gerisinde kaldı. Topluma katılım bileşeni ise yalnızca 12,5 olarak ölçüldü. Bu da yaşlı bireylerin gönüllülük, torun bakımına destek, siyasi katılım gibi toplumsal faaliyetlerde yeterince aktif olmadığını gösterdi.
Bağımsız ve Sağlıklı Yaşamda Nispeten İyi Performans
Bağımsız, sağlıklı ve güvenli yaşam bileşeninde Türkiye’nin 2024 yılı endeks değeri 65,0 olarak belirlendi. Bu oran, diğer bileşenlere göre daha iyi bir seviyede olsa da AB ortalamasının altında kalmaya devam etti.
Politika İhtiyacı Artıyor
Uzmanlar, Türkiye'nin hızla yaşlanan nüfusu için aktif yaşlanmayı destekleyecek sağlık, istihdam ve sosyal yaşam politikalarının geliştirilmesinin zorunlu olduğuna dikkat çekiyor. Özellikle kadınların yaşlılık sürecinde daha aktif olabilmeleri için eğitim, istihdam ve sosyal destek politikalarının güçlendirilmesi gerektiği vurgulanıyor.
