www.erzurumgunebakis.com/ Muhammet YILMAZ
Tabyaların bakıma ve onarıma ihtiyaçlarının olduğunu ifade eden İbrahim Hakkı Hazretleri Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Kültür Derneği (ERİHDER) Başkanı Nuri Toparlak, kalan 22 tabyanın yeniden baştan aşağı onarılması gerektiğini söyledi.
Toparlak,” Erzurum’da toprak tabyalar dahil olmak üzere 42 tabya yapılırken şuan günümüzde 22 tabya ise ayakta zor durmaya çalışıyor. Günümüzdeki tabyalar bakım ve onarımı yapılmadığı için kaderine terk edilmiş durumdadır. Erzurum denilince tabyalar akla geliyor. Ama burası çok güzel. Ülkemizin kurtuluşu buralardan olmuş, dedelerimiz buraları yapmış. Tarihi ipek yolu buradan geçtiğinden dolayı biliyorsunuz Almanya konsolosluğu Amerika konsolosluğu birçok konsolosluk ve manastırlar, okullar var yapılmış bunların burada yapılma Sebebi ne? Burada ticaret dönmese konsolosluğun ne işi var? Biraz bunu düşünmek lazım, çünkü niye? Ciddi bir kesişme noktası. Gürcü boğazı var, buradan Gürcistan a giden bir yol var kuzeye doğru, diğer yandan İran kapısı var, orta doğuyu açan bir kapı biliyorsunuz. Yani orda şimdiki, Türk Gürcü kapısı gibi veya Artvin deki Sarp sınır kapısı gibi. Doğu kapı var, Ermenistan üzerinden yürüyen, gidiş yapılan ve halen daha devletlerarası bir çalışmada var zaten, siz doğu kapıya gittiğinizde tren hattının Türkiye tarafından dar, Ermenistan tarafından geniş olduğunu görüyorsunuz dönemdeki trenin yapısından dolayı hat geniş. Mesela burada ciddi bir çalışma yapılıyor. Bunlar tarihi ipek yolunun uzantıları, onlarında kesiştiği nokta Serra şehri olan Erzurum’dur. Acaba hangi vilayette Çanakkale harici 42’nin üzerinde tabya söz konusudur ancak yapıt olarak 22’ si ayaktadır. 22 tabyamız şuanda ayakta ve turizm açısından çok önemli tabyalardır. Sıcak savaş döneminde ciddi muhasaralara sahne olmuş ve deve boylu savaşlarını da unuttu Tabyalarımızın turizme kazandırılması gerekiyor. Erzurum'da yaklaşık 22 tabyamızdan birkaç tanesi onarımı ve bakımlarıyla İlgilenilmediği için kullanılmayan, kaderine terk edilen tabyalarımızda içler acısı görüntüler oluşmaktadır. Tabyalar milli park ilan edilmelidir ya da mesire alanı olmalıdır. Bu alandaki tanıtım çalışmalarına ağırlık verilmelidir. Çalışmalar sadece proje aşamasında kalıyor ve hayata geçemiyor. Önemli olan tabyaların bakım ve onarımının yapılmasıdır. Yazık gözler önünde bir tarih yok oluyor. Yetkililer biran evvel buna önlem almalı. Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Anıtlar Yüksek Kurulu, Müze Müdürlüğü bu yapılarla ilgili restorasyon çalışmaları başlatmalıdır. “