www.erzurumgunebakis.com / Alpaslan CENGİZ
Art arda gelen çift haneli enflasyon rakamları, girdi maliyetlerinin yüksekliği ve iklim krizine bağlı sert hava olayları, üreticilerin belini büküyor. Gübre, mazot, yem, ilaç gibi temel girdilerdeki fiyat artışları, çiftçilerin üretim maliyetlerini katlarken, ürün satış fiyatlarının beklentileri karşılamaması üreticinin gelirini sınırlıyor.
Son yıllarda etkisini daha sık hissettiren kuraklık, ani dolu ve sel felaketleri, rekoltelerde ciddi kayıplara yol açarken, uzmanlar özellikle küçük ve orta ölçekli çiftçilerin ayakta kalmakta zorlandığını ifade ediyor. Pek çok çiftçi alternatif yollar ararken, kırsaldan göç eğilimi de devam ediyor.
Olumsuzluklara rağmen sektör temsilcileri umutlu
Ancak tüm bu olumsuz tabloya rağmen, sektör temsilcileri ve yetkililer umutlu. Tarımda planlı üretim modeline geçiş, dijitalleşme yatırımları ve yeni teknolojilerin kullanımı, çiftçilerin elini güçlendirecek en önemli adımlar arasında gösteriliyor. Hükümetin yeni destek programlarıyla özellikle stratejik ürünlerde üretimin planlı hale getirilmesi, arz-talep dengesizliğinden kaynaklanan fiyat dalgalanmalarının önüne geçmeyi hedefliyor.
Uzmanlar, bu desteklerin istenilen etkiyi gösterebilmesi için süreçteki bürokratik aksaklıkların giderilmesi, tarımsal kooperatiflerin güçlendirilerek çiftçilerin örgütlü şekilde pazarlık gücünün artırılması ve iklim krizine uyumlu üretim tekniklerinin yaygınlaştırılması gerektiğini vurguluyor. Dijital tarım uygulamaları, akıllı sulama sistemleri, veriye dayalı üretim planlaması gibi yeniliklerin çiftçiyle daha hızlı buluşturulması da öncelikler arasında.
Çiftçiler desteklerin artarak devam etmesini istiyor
Çiftçiler ise desteğin sadece kâğıt üzerinde kalmaması gerektiğinin altını çiziyor. Pek çok üreticiye göre asıl sorun desteklerin zamanında ulaşmaması ve sahadaki uygulamada yaşanan aksaklıklar. Ayrıca üreticiler, kooperatifleşmenin yaygınlaştırılmasıyla hem maliyetlerin düşeceğini hem de ürünlerini daha adil fiyatlarla satabileceklerini ifade ediyor.
Tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından 2025 yılı kritik bir sınav yılı olarak görülüyor. İlgili bakanlıklar ve sektör paydaşları, hem çiftçilerin motivasyonunu diri tutmak hem de Türkiye’nin gıda arz güvenliğini korumak için ortak adımlar atmaya hazırlanıyor. Uzmanlar, iklim krizinin etkileri artarken tarımsal adaptasyonun hızla yaygınlaştırılmasının her zamankinden daha büyük bir önem taşıdığına dikkat çekiyor.
