Orhan DURMUŞ


ESNAFIN DİLİNDEN


 

Küçük esnaf kan ağlıyor?

Erzurum esnafı yapılan AVM´ lerin etkisi ile müşterilerinin artık uğramadıklarını bu durumdan dolayı çok etkilendiklerini söylüyorlar. Dolar fiyatındaki yükseliş ve yüksek seyir tüketiciyi korkuturken esnafında artan maliyetler ve piyasa rekabetlerinden etkilendiğini nakit trafiğinin çok az ve satışlarda uzun vadelerin ticaretlerinde büyük yaralar açtığını ifade ediyorlar.

Toplum olarak üretimden çok tüketime adapte edilmiş bir şekilde yaşıyoruz. Esnafın yakındığı durumlardan dolayı da piyasa sermayesi güçlü büyük firmalar tarafından ele geçirilmiş durumda. Hemen hemen bütün cadde ve sokaklarda büyük marketlerin şubelerini görmek mümkün. Perakende tüketici piyasadan daha ucuz olduğu için bu marketlere yönelmiş durumda. Haliyle Erzurum esnafı müşteri kaybı yaşamakta ve öz sermayesinde daralmalar meydana gelmektedir. Bu esnafımızın yeni şikâyeti değil uzun yıllardır devam eden bu süreç artarak devam etmektedir. Bireysel kredi kartı borcunun büyüklüğü geçen yıla oranla artış göstermesi ve vatandaşın bireysel veya ticari kredilerini ödeyemez hale gelmesi üzücü bir durum.

Başka bir yönü ile piyasa rekabet koşullarına dayanamayan esnafımız borcunu ödeyememe sebebiyle itibarını yitirmesi artık piyasaya tutunmasını zorlaştırmaktadır. Asgari ücrete yapılan zam işçinin yüzünü güldürse de esnafın maliyetlerinin daha da artmasına sebep olmuştur. Artan maliyetleri karşılamak için müşterilerine zam olarak yansıtamamaktadır. Bu izah etmeye çalıştığım durumlar sebebiyle de piyasada aynı ürün ya da hizmetin fiyatı çok farklı ve düzensiz olması vatandaşlarımızın esnafa olan güvenini sarmış, başka çıkış kapısı aramaya itmiştir.

Halkımız da bu güvensiz koşullarda büyük, güvenilir, alanında marka olan firmalara yönlendirmiş internet alışverişini artırmıştır. İnternet alışverişi uzun yıllardır hayatımızda olan ve kolay alışveriş yapmanın yöntemi ancak sosyal medya aracılığı ile ürün satışlarında görünen artış farklı bir piyasanın oluşmasını tetiklemiştir. Sosyal medya kullanıcılarının seçenekleri artmış tüm mağaza firmalara bir tıkla ulaşmalarını kolaylaştırmıştır. Sosyal medya aracılığı ile satılan ürünlerin birçoğu faturasız ve kargo şirketlerinin kapıda ödeme kolaylığı ile sağlanmakta buda devletin katma değer kaybına sebebiyet vermektedir. Küçük esnaf devlete karşı yasal sorumluluklarını yerine getirerek vergi ve yasal yükümlülüklerini yerine getirerek maliyet yüklenirken sosyal medya aracılığı ile faturasız satış yapan firmaların yasal yükümlülüklerini yerine getirmediklerinden daha ucuza satış yaparak adaletsiz rekabet yapmaktadırlar. Ayrıca bu durum tüketiciler hakları açısında da riskli bir durum. Ürünlerin kalitesi konusunda yanılmaları noktasında faturasız aldığı bir ürünün iadesi veya buna benzer durumlarda yasal durumları tartışma konusu olacaktır.

Bereketli bol kazançlı bir hafta dilerim?