Orhan DURMUŞ


FİLOGRAFİ SANATI


 

Filografi sanatı Ortadoğu da doğmuş ve Avrupadan uzak doğuya kadar yayılmıştır. Ancak yapılması zor olduğundan yok olmaya yüz tutmuş el sanatlarından birisidir.

Çivi ve bakır tel kullanılarak ahşap zemin üzerine oluşturulan desen üzerinde renkli teller kullanılarak maharetli ellerde şekillenen bir el sanatıdır.  Kullanılan ahşap malzeme 8-12 mm kalınlığında MDF veya buna benzer ahşap malzeme üzerine tasarlanacak olan desen sanatçı tarafından çizilip hazırlandıktan sonra ahşap üzerine çizilen desen yerleştirilir belirli kural ve kaidelere göre desen çizgileri üzerine çiviler çakılır. Desen üzerine çivi çakma işlemi bittikten sonra bakır teller çiviler arasında estetik bir şekilde sarılmaya başlar ve oluşan desen hem kabartma şekilde olduğundan üç boyutlu bir görüntü oluşturur ki gerçekten görülmeye değer eserler oluşur. Oluşturulan desenler hat yazıları, çiçekler, simetrik desenler, amblemler şeklindedir. İlk aşamada bu sanata yeni başlayanlar kolay ve küçük desenlerle sıkılmadan yapmaları için küçük desenler seçilebilir. Zira yorucu ve sabır isteyen bir sanattır. İcra ederken dikkat edilmesi gereken, çivi çakarken ses çıkacağından ve ahşabın boyutu göze alındığında buna uygun bir yerin olması önemlidir. Bu sebeple zor ve özel bir yerin ve malzemelerin olması gerektiğinden bu sanatla uğraşan kişi sayısı azdır. Şimdilerde sanat merkezlerinde, halk eğitim merkezlerinde bu sanata yer verilmektedir. Bu sayede sanatın başka nesillere de aktarılması sağlanmıştır.

                Bu sanatta kullanılan malzemelere değinecek olursak;

                SUNTA, MDF: Yukarıda bahsettiğim gibi 8-12 mm kalınlığında olması gerekir mobilya, marangoz atölyelerinden temin edilebileceği gibi filografi sanatı icra eden veya ürünlerini satan firmalardan rahatlıkla bulabilirsiniz.

                KUMAŞ: Deri, kadife, renkli kumaşlar suntayı kapatmak ve fon olarak kullanılır.

                ÇİVİ: 8,20 başsız olan çiviler kullanılmamalıdır. Ve çakma konusunda uzman bir hocadan öğrenmek gerekir.

                KARGABURUN: Genellikle ufak boy kargaburun kullanılır. Çivileri çıkarmak düzeltmek tel kesmen içinde kullanılır.

                Yankeski, tornavide, çuvaldız ve en önemlisi bakır tel şimdi bu bakır telin hemen hemen tüm renklerde üretilmesi yapılan eserlerin daha geniş bir skalaya ulaşmasına sebep olmuştur. Yaldız boyalar ve fırça da gerekebilir fırça ahşap zeminleri renklendirmek amacı ile kullanılır.