Orhan DURMUŞ


TÜRKLER´DE AT KÜLTÜRÜ 3


                At severlere bugün ismet Özel´in sosyal medyada paylaştığı yazıyı aynen paylaşmak istiyorum.

?HAYIR, ATLAR İNSANLARI YETİŞTİRİR. YANİ İNSANLAR ATLARLA KURDUKLARI MÜNASEBET DOLAYISIYLA DAHA ÜSTÜN BİR RUHİ MEZİYET SAHİBİ OLURLAR.?

?Bizim topraklarımızda iki kez at katliamı yapıldı. Birisi, 1947-48 yıllarında diğeri 1962-63 yıllarında bizim topraklarımızda at katliamı yapıldı. Çünkü Türkleri atlarından mahrum ederek ancak dilenci durumuna sokabilirdiniz. Koşumları olacaktı, eyerleri olacaktı. Yani bu çok canlı çok aktif çokta çevreci bir iktisadi çevrim, bir iktisadi cycle doğuran bir şeydi. Bu bir. İkincisi çok önemli. İnsanların atlarla münasebeti. Atlar, Allah´ın, yani Allah bize at yetiştirmeyi emrediyor, övdüğü hayvan. Ve insanlar at yetiştirir diyorlar. Hayır, atlar insanları yetiştirir. Yani insanlar atlarla kurdukları münasebet dolayısıyla daha üstün bir ruhi meziyet sahibi olurlar. Yani birincisi 1947-48 yıllarında yapılan katliamın sebebi, 2. Dünya savaşı sırasında motorize birliklerden çok atlı birliklerin sonuç alması yüzündendir. Yani biz Türklerle kapıştığımız zaman bunlar atlarınızı devreye sokarlarsa bizi darmadağın ederler diye düşündüler. Onun için atlarımızı öldürdüler sonra, atlarımızı öldürdükten sonra biz atlarımızdan gene vazgeçmedik. 27 Mayıs 1960 sabahı, kur´an devletimiz´i lağvettikleri zaman baktılar ki bunlar gene at edinmiş. Bu sefer o zaman da temizlediler. Bu sefer ikinci dünya savaşı falan filan yoktu. Dediler bunlar durmuyorlar, boş durmuyorlar. Bunlar çocukça şeyler gibi görünebilirler birilerine. Ama düşünün, biz şu anda atlı bir millet olmuş olsaydık, ki Allah nasip ederse biz gene Moğolistan´dan bol bol at getireceğiz. Başka bir yerlerden de getiririz, İngiliz atları bile getiririz. Sonra da sonra değil yani bununla beraber, bununla iç içe olarak, Türkiye´deki bütün suları birbirine birleştireceğiz. Çotuh´tan   meriç´e kadar Türkiye´de su üzerinden ulaşım mümkün olacak. Yani bunun getirisini düşünün. Bunun gıda bakımından getirisini düşünün, münakalat bakımından getirisini düşünün, insan münasebetleri bakımından getirisini? Türklerin Türk olması bu yüzden son derece tehlikeli bir şeydir. ?

                Ne kadar da güzel özetlemiş değil mi? Türkler at ile daha üstün bir meziyet kazandıklarını ne kadar güzel ifade etmiş. Hala Türk coğrafyasında kız alıp vermelerde kızın çeyizi olarak at verilmesi, at beslemeyen ailelerin fakir ya da at beslememenin ayıp olarak karşılanması hala bugüne kadar gelen bir anlayış olması bizim atlar ile olan bağımızın nedenli güçlü olduğunu göstermektedir.

                Hiç unutmam Erzurum´ da düzenlenen Cirit maçlarını izlemeye gitmiştim. Amacım atların o görkemli figürlerini fotoğraflamaktı. Cirit maçında ilk yarı bitmişti. Sporcular at sırtından inmiş adeta bir kahraman gibi göğüs kabartarak tribüne doğru yaklaşıyorlardı. Sporculardan biri arkadaşına ? şu atı biraz dolaştır bakalım teri soğumasın. Dedi bende adeta harpten çıkmış gibi yorgun ve bir o a kadar güçlü görünen atların görkemine kapılarak ? ben dolaştırabilir miyim? Dedim. Atın sahibi ? tamam dedi.  Dizginlerinden tuttuğumu görünce ? atıma saygısızlık yapma! delikanlı dedi. Şaşırdım ne yapılırdı ki başka? ? sen yanında yürü o seni takip eder dedi. Bende dediğini yaptım ve atın solundan yürümeye başladım. Gerçekten de at yanımda yürüyor beni ne bir adım geri ne bir adım ileriden takip ediyordu. Bende sağa sola atın mantığı ile oynayan hareketlerle denemeler yapıyor hayranlıkla nefes alışverişini izliyordum. Sahanın başına kadar gelmiştim. İçimden bu at bu kadar uysal ve akıllı ben buna tek başıma binebilirim diye düşündüm. Bir hamlede olmasa da acemice bir şekilde bindim sırtına, ben yerleşinceye kadar at kıpırdamadı bekledi sanki, sonra hazır olduğumu anlayınca bir anda koşmaya başladı. İşte ilk dersimi orada vermişti bana at? sonra önceden tanıştığım fakat ikimizin de at merakı sayesinde arkadaşlığımızın perçinlendiği çok değerli bir arkadaşım sayesinde ata olan ilgim ve hayranlığım artmaya başladı. Bana binicilik dersleri vermeye başladı. Her boş anımızı atların yanında geçirmeye başladık. Atlar hakkında çoğu bilgiyi sayesinde öğrendim.

                Şimdi sizlere tavsiyem atlarla ilgilenin boş zamanlarınızı at çiftliklerinde geçirin atları sevin dokunun bir süre sonra sosyal aktiviteniz haline gelecek ve ne demek istediğimi o zaman daha iyi anlayacaksınız?